Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ŁADGOSPODARCZYIJEGO
FUNKCJONALNEDETERMINANTY
1.1.Pojęcieładugospodarczegowmyśliekonomicznej
Ład1–wprzeciwieństwiedochaosu–jestwyobrażeniempewnegostanuide-
alnegoiuporządkowanego.Porządekoznaczaistnienieregularnegoukładu,
ustawienieczegośczyzgodnośćzpowszechnyminormami.Ładjestpodstawą
funkcjonowaniakażdejformyżyciaspołecznego,szczegółoweporządkinaróż-
nychpoziomachgwarantująfunkcjonowanieporządkuświatowego.Według
F.A.Hayka2porządekjestpojęciemniezbędnymdozrozumieniawszystkich
złożonychzjawiskpolitycznych,ekonomicznychispołecznych.Wanalizietych
zjawiskładodgrywatakąrolę,jakpojęcienormprawnychwwyjaśnianiuwielu
podstawowychzjawiskizdarzeń.Ładmusibyćopartynadokładnieokreślonych
zasadach,którychnaruszenieprowadzidodestrukcjiichaosu.Reasumując,ład
możnauznaćjakocelowyiuporządkowanyzwiązekposzczególnychelementów,
któresąsamodzielnymiwielkościami3.
Ładodnosisiędowieluelementówfunkcjonowaniakażdegospołeczeństwa.
Wymagaonistnieniazasad,którewnowoczesnychspołeczeństwachsąregułami
prawnymiustalanymiprzezpaństwo.Możebyćontworzonyifunkcjonowaćna
różnychpoziomachżyciaspołecznegoigospodarczego.Taksonomiamożedoty-
czyćporządkuwwymienionychobszarach(por.rys.1.1.),alemożeteżobejmować
kategorieiinstytucjenadrzędne,np.całepaństwoczyteżglobalnągospodarkę,
iwówczaszasadyładumożnaodnieśćdocałegoświata.Możnazatemzauważyć
1Ładzang.order,złac.ordo,zniem.ordnung,tłumaczonejakoładijakoporządek,wpracypoję-
ciatebędąwykorzystywanesynonimicznie.Potoczniepojęcieładu,porządkuoznaczaistnienieregu-
larnegoukładu,ustawienieczegośzgodniezprzyjętymiplanamiczynormami.R.Feynmannza
porządekuważaUnieprzyjemnyład,aleto,żeliczbaróżnychsposobów,naktóremożemygozmienić,
nienaruszającwygląduzewnętrznego,jestwzględnieograniczona”.R.Feynmann,R.B.Leighton,
M.Sands,Feynmannawykładyzfizyki,t.I,cz.2,PWN,Warszawa1969,s.315.
2F.A.Hayek,Law,LegislationandLiberty.ANewstatementoftheliberalprinciplesofjusticeandpolitical
economy,Lowe&BrydonePrintersLtd,Norfolk1979,s.17–19.
3T.K.Kaczmarek,Ładekonomicznywdemokratycznympaństwie,Difin,Warszawa2007,s.34–35.
