Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
98
MarcinR.Pauk
wbardzopodobnymznaczeniu:honorprincipatustopożytekcałegowładz-
twaksiążęcego,któregoprzysporzyćmiałonagrodzeniewiernegowojow-
nika,defensiohonorisksięciatozaśobronaistotyjegowładczegostatusu,
zagrożonegobuntempoddanych.
Dozakresuznaczeniowegopojęciahonorduciszaliczyćmożemyzatem
szerokiespektrumwartościpolitycznychzwiązanychzesferąpanowania,
wszczególnościzaśnieuszczuploneniczyimiroszczeniamisuwerennewła-
danienaterytoriumokreślonymdziedzicznymprawemwłasności,zachowa-
niepokojuiprawodolegalnegozwalczaniajegomącicieli–coszczególnie
ważnedlaefektywnościwładzyksiążęcejijejbieżącejlegitymizacji,aletakże
ochronaprawiwłasnościksiążęcychpoddanych.Wtymkontekściezajęcie
terytoriumkrewniaka,spustoszeniejegoksięstwa,ograbieniepoddanych,
pogwałcenieukładówczyprotekcjadlaskonfliktowanychzksięciempod-
danychstanowiłyuszczerbeknahonorzeposzkodowanegowładcy,który
wymagałjegoreakcji.Takżeuchybienieukładowizawartemupodprzysięgą
byłonaruszeniemhonorukontrahenta.
Analizategokluczowegodlazrozumieniapryncypiówkulturypoli-
tycznejpojęciapozwala,jaksądzę,wyjaśnićwwiększymzbliżeniudo
mentalnościepokiwybuchająceniekiedyspontaniczniekonfliktymiędzy
władcamidzielnicowymi.Toczonewobrębiejednejwspólnotypolitycznej
ipoddanepewnymregułomeskalacjiiwygaszania,zasługująonechyba
bardziejnamianowróżdniżregularnychwojenwnowożytnymznaczeniu
tegosłowa,choćzawartewliteraturzeprzedmiotuopisytowarzyszących
książęcymkonfliktomdziałańmilitarnychprzywodząniekiedynamyśl
kampanieBlücheraiKutuzowa
66
.Uwagękronikarzyirocznikarzyprzy-
ciągałygłównietepoważniejszespory,którychprzedmiotembyłarywa-
lizacjaotronkrakowskilubdrobniejszepograniczneterytoria.Przekaz
informacjiomniejszychkonfliktachtegorodzajubywajedyniekwestią
przypadku,np.tylkodziękiobłożeniuprzezlegataOpizonazMezzano
księstwaPrzemysłaIinterdyktem,któregopowodembyłonaruszeniemiru
związanegozpobytempapieskiegowysłannikanaŚląsku,dowiadujemysię
onajeździeksięciawielkopolskiegow1254r.nanależącądoHenrykaIII
Oleśnicę.Pretekstemdozbrojnegonapaduocelach–jakzaznaczyłannalista
zkręgukapitułypoznańskiej–wybitniełupieżczychbyłobłahezpozoru
niezapłacenieuzgodnionegookupuwwysokości500grzywienzawziętego
doniewolibliżejniezidentyfikowanegoniemieckiegorycerza
67
.Niema
66Por.pozytywistyczneDrekonstrukcje”kampaniiwojennych:J.Szymczak,Walkiokaszte-
lanięlądzkąwpołowieXIIIwieku,DRocznikKaliski”7,1974,s.9–45;M.Hlebionek,Bolesław
Pobożny,s.81–84.
67Rocznikkapitułypoznańskiej,[63],s.33–34:Dquodidemdux[tj.PrzemysłI]existente
legatointerraSleziefeceratquandamcivitatemducisHenricispoliari,videlicetOlesznicamseu
Oleszniciam.Propterhocidemduxpreceperatpredictamcivitatemspoliare,quiaidemdux
