Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
1.Miejsceosóbprawnychprawawewnętrznego...
zwracatakżeuwagęM.L.Shaw,którystwierdza,żeosobowośćmiędzynarodowa
oznaczabranieudziałuwobrocieprawnomiędzynarodowymijakąśformęakcep-
tacjizestronywspólnotymiędzynarodowej111.B.Mielnikstwierdzazaś,iż:„Pod-
miotowość,awłaściwieto,cosięnaniąskłada,zależy[...]odfunkcjonowania
jakiejśformyorganizacyjnejwspołecznościmiędzynarodowej.Bardzoważnyjest
podstawowyaspektosobowościprawnomiędzynarodowej,któryniejestnałożo-
nyprzezsystem,aleprzezfaktyżyciamiędzynarodowegojakotakiego.Prawo
międzynarodowezpowoduswejodmienności,samodecyduje,ktojestuprawnio-
nymizobowiązanym.Opróczprzesłanekformalnychnajważniejszejestzagwa-
rantowanieposzanowaniainteresówspołecznościmiędzynarodowej.Skutkujeto
zróżnicowaniemosóbprawamiędzynarodowegoitozarówno,codoichistoty,
jakizasięgupraw,gdyżwarunkiemichpowstanianiesąnormyprawa,ale
iuznanieipotrzebamiędzynarodowejwspólnoty”112.
JaksłuszniewskazywałJ.Pieńkos:„Państwamogąnapodstawieumowymię-
dzynarodowejtworzyćinnepodmiotyprawamiędzynarodowego.Prawomiędzy-
narodowejestwytworempaństw,awięcmogąonepowołaćdożyciainneinsty-
tucjeprawne.Zewspółczesnejpraktykimiędzynarodowejwynika,żepaństwa
regulująceswewzajemnestosunkizapomocąprawamiędzynarodowegosąupraw-
nionedorozszerzania[kataloguprzyp.K.K.]jegopodmiotówpozasiebiesa-
mych”113.Niebył,jaksampisał,„wzasadzie”zwolennikiemuznawaniaosób
prawnychprawawewnętrznegozapodmiotyprawamiędzynarodowego.Stwier-
dzałbowiem,iż:„Prawomiędzynarodowewzasadzienieuznajeosóbprawnych
zapodmiotytegoprawa.Wliteraturzeprzedmiotuwskazujesięjednaknato,że
wpewnychsytuacjachumowymiędzypaństwamiapodmiotamigospodarczymi
mogąmiećcechytejpodmiotowości.Chodziwtymprzypadkuoczywiścieobardzo
ograniczonąpodmiotowość114.Stwierdzenietonależyoczywiścierozumiećwten
sposób,żetonieumowymiędzynarodowe„mogąmiećcechy”podmiotowości
prawnomiędzynarodowej,ażemogąonekreowaćtakiepodmioty.Dodawałtakże,
iż:„Wostatnimczasieusiłujesięprzypisywaćpodmiotowośćmiędzynarodową
niektórymmiędzynarodowymspółkompublicznymikorporacjomponadnarodo-
wym.Podejmowanesąpróbyokreśleniazasad,jakiepowinnycechowaćtego
rodzajupodmiotywystępującenaareniemiędzynarodowej”115.Jakwięcwidać,
J.Pieńkos,choćwychodziłzpodstawowegozałożenia,wświetlektóregoosoby
prawneprawawewnętrznegoniesą„wzasadzie”podmiotamiprawamiędzyna-
rodowego,todostrzegałjednakmożliwośćistnieniaprzesłanek,któreuzasadniają
twierdzenieprzeciwne.Zastrzegałprzytymoczywiście,żemożetuchodzićwy-
łącznieo„bardzoograniczonąpodmiotowość”.
111M.N.Shaw,InternationalLaw,op.cit.,s.139.
112B.Mielnik,Kształtowanie...,s.32.
113J.Pieńkos,Prawomiędzynarodowepubliczne,Kraków2004,s.51–52.
114Ibidem,s.63.
115Ibidem.