Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
1.Miejsceosóbprawnychprawawewnętrznego...
wartościuznanychprzezspołecznośćmiędzynarodową130.ZkoleiStephanHobe
określiłosobyfizyczneiosobyprawneprawawewnętrznegomianem„podmio-
tówprawainstatunascendi131.Uznałteż,żemogąone„ewentualnie,generalnie
byćuznanezaczęściowepodmiotyprawamiędzynarodowego”132.
Niektórzyautorzyformułująwręcztezę,żeprawnomiędzynarodowapodmio-
towośćniektórychosóbprawnychprawawewnętrznego,tj.organizacjipozarzą-
dowychwspółpracującychzONZ,znajdujeumocowaniewmiędzynarodowym
prawiezwyczajowym.Stanowiskotakiezajmujem.in.PeterWilletts,którystwier-
dzaprzytym,żeorganizacjepozarządowesąrównymipartneramidlaONZ.„Part-
nerzysąrówniwtymsensie,iżkażdyposiadaosobowośćprawną,aleniewtym
sensie,iżkażdyznichposiadatakiesameprawaiobowiązki”133.
ZkoleiPhlipJ.Allottstwierdzał,żeprawomiędzynarodowenieposiada
aprioriswoichpodmiotów.Uważał,iżpaństwaiorganizacjemiędzynarodowe
ocharakterzerządowymsątylkodwomazniezliczonychuczestnikówmiędzyna-
rodowychstosunkówprawnych.Jestichwieluimajążnycharakter,aichdzia-
łanieistatuswynikajązaktualnychpotrzebspołecznościmiędzynarodowej.Na
obecnymetapiejejrozwojuosobyprawneprawawewnętrznegouważałzapod-
miotyprawamiędzynarodowego.Mianempodmiotuokreślałbowiemkażdego
uczestnikastosunkówprawnychwdanymsystemieprawnym.Jegozdaniempod-
miotyprawne„społecznościniższych”mogąbyćpodmiotamiprawnymi„społecz-
nościmiędzynarodowej”,gdyprawomiędzynarodowemadonichzastosowanie134.
Takżepaństwachoćostrożnieprzychylająsiędotezy,iżosobyprawne
prawawewnętrznegomogąstaćsiępodmiotamiprawamiędzynarodowego.Jak
w2006r.stwierdziłwiceministersprawzagranicznychRPJanuszStańczyk
notabeneprawnikinternacjonalista,doktornaukprawnych:„Zasadąjest,żeosoby
prawneprawapublicznegoiprywatnegoniekorzystajązpodmiotowościpraw-
nomiędzynarodowej.Jednakwpewnychdziedzinachosobyprawnedopuszcza-
nesądodziałanianapłaszczyźnieprawnomiędzynarodowej[...].Uzyskują
wówczasprawaiobowiązkipłynącebezpośredniozprawamiędzynarodowego
orazzdolnośćdodziałańwsferzeprawnomiędzynarodowej,aletylkowograni-
czonymzakresie.Ichpodmiotowośćmawtakiejsytuacjicharakter«ułomny»”135.
130D.Thürer,TheEmergenceofNon-GovernmentalOrganizationsandTransnationalEnter-
prisesinInternationalLawandtheChangingRoleoftheState,[w:]R.Hofmann,N.Geissler(red.),
op.cit.,s.39i53.
131S.Hobe,IndividualsandGroupsasGlobalActors:TheDenationalizationofInternational
Transactions,[w:]R.Hofmann,N.Geissler(red.),op.cit.,s.129.
132Ibidem,s.133.
133P.Willetts,From„ConcultativeArrangements”to„Partnership”:TheChangingStatusof
NGOsInDiplomacyattheUN,„GlobalGovernance”2000,nr6,s.205–206.
134Ph.J.Allott,Eunomia.ANewOrderforaNewWord,Oxford1990,s.372–373.
135J.Stańczyk,Odpowiedźnainterpelację(1142),[w:]Sprawozdaniestenograficznez21.po-
siedzeniaSejmuRzeczypospolitejPolskiejwdniach12,13i14lipca2006r.Aneks,Warszawa2006,
s.519–520.Zob.takżepodobnąwypowiedźStałegoPrzedstawicielaJaponiiprzyONZHitashi