Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarszałekPiłsudski,uznającniewątpliwiesłuszniepakt
onieagresjijakopoważnąformędeklaracjipolitycznejraczejniż
instrumentjurydyczny,dbałjedynieozachowaniepewnych
podstawowychzasadpostępowanianiżoszczegółytekstów.Ztych
zasadżądałprzedewszystkimuniknięciajakiejkolwiekkontradykcji
zpoprzednimizobowiązaniami,możliwieżyczliwegotraktowania
interesówpozostałychsąsiadówRosjiorazunikaniamętnychokreśleń
agresji,któremogłybybyćnadużywaneprzezRosjęwstosunku
dosłabychsąsiadów.Pierwszedwiezasadyznalazłyswójwyraz
wnaszejwspółpracyzBałtamiiRumuniąorazwtekstach
niedwuznacznychsamegoukładu—wyrazdlatrzeciejwysunął
Marszałeksam,żądającuznanianienaruszalnościterytoriumigranicy
zapodstawędowszelkichokreśleńnapastnika.Dotejmyślirównież
zostałydostosowaneredakcjeposzczególnychartykułówpaktu,zbyt
licznychjaknanaszezwyczaje,lecznieuniknionychwobec
podejrzliwościsowieckiej.Kiedymimouzgodnieniawszystkich
istotnychzasadredakcjatekstuprzeciągałasięjeszczezbytdługo,
zażądałemkategorycznieodnegocjatorówpolskichprzecięcia
negocjacjinawetzacenęrezygnacjizróżnychszczegółówprawnych
iredakcyjnych.Podpisaniepaktunastąpiło.16
Wymianadokumentówratyfikacyjnychpaktuorazkonwencji
koncyliacyjnejnastąpiławgrudniu1932r.,jużpoobjęciuprzezemnie
tekiMSZ.17
Zgodniezanaliząsytuacji,przeprowadzonąnaświątecznej
konferencjiuMarszałkawczasieBożegoNarodzeniar.1931,
spomiędzyczterechsprawwymagających„poprawkihistorycznej“
sprawaGdańskawymagałabezzwłocznejkontrakcjiznaszejstrony.
StatutWolnegoMiastabyłchybanajdziwaczniejszyminajbardziej
skomplikowanymtworemtraktatuwersalskiego.Poprostunarzucała
sięmyśl,żeujętogotak,ażebyzachowaćterennieustannychsporów
polsko-niemieckichlubconajmniejmateriędohandluinteresami
polskiminakorzyśćNiemiec.Formalnienajwiększąwładzęzachowała
dlasiebieLigaNarodów,rezerwującsobienajdalejidąceprerogatywy
zarównowsprawachzasadniczych,jakidrobiazgachcodziennego
życia.Niepomyślanonatomiast,ażebyzapewnićtej„władzy“
jakiegokolwiekinstrumentuwykonawczego.WysokiKomisarzLigi
rozporządzałsekretarzemimaszynistką.Zjednejstronychciał
kontrolowaćdziałalnośćPaństwaPolskiegoiwszelkieczynności
