Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sacyjnie,natomiastkataboliczne,kiedyPTHoddziałujeprzewleklewnadmiarze.
Manifestujetymodmiennywpływnazaangażowanie,proliferację,różnicowanie
orazapoptozęosteoblastów.DoefektuanabolicznegoPTHwykorzystujepobu-
dzanieścieżkiWnt.IGF-1jestwydzielanyprzezosteoblastyidrogąauto-ipara-
krynnąregulujeichfunkcję,pobudzającjegłównienaetapieróżnicowania.FGF,
czynnikwzrostowyfibroblastów,jestregulatoremwewnątrzchrzęstnegoiwe-
wnątrzbłoniastegotworzeniakości,uczestniczącymzarównowosteogenezie,jak
ichondrogenezie.Notchjestbiałkowymreceptoremśródbłonowym,hamującym
różnicowaniesięosteoblastówpoprzezwstrzymywanieosteoblastycznejścieżki
Wnt,awsamychosteoblastachhamujeaktywnośćgenuRUNX2,coodbijasięna
hamowaniumineralizacjikości.
NaszczególnąuwagęzasługujeścieżkaWnt/β-kateninazewzględunajejklu-
czowąrolęwregulacjimasykostnej,nauzależnienieodobciążeniakośćca,na
powiązaniazadipogeneząinajejpunktuchwytuwKMZorazzpowodukonsek-
wencjiklinicznychmutacjijejreceptorówLRP5iLRP6(LDLreceptor-related
protein5i6)(ryc.1.4).
WydzielniczeglikoproteinyWnt(Wingless-typeMMTV)szerokorozpo-
wszechnioneiussakówodgrywajązasadnicząrolęwembriogenezie,rozwojuna-
rządówiichregeneracji,migracjikomórekiichproliferacjiorazwkarcynogene-
zie.Szczególnieprzyciąganasząuwagęjejrolawosteogenezie,anawetwgojeniu
złamańkości.Wntwiążąsięzreceptoremkłębkowym(Frizzled)przywspółudzia-
lekoreceptoraLRP5/6.To-hamującenzymGSK-3(glycogensynthasekinase3
-kinazasyntazyglikogenu3)inaktywującyB-kateninę-wywołujejejstabilizację
izwalniarozpad.WtensposóbstężenieB-kateninywcytoplazmierośniedopozio-
mu,wktórymulegaprzemieszczeniudojądraiuruchamiareakcjętranskrypcyjną,
wwynikuktórejKMZróżnicująsięwkierunkuosteocytogenezy.Przyspadku
stężenia/aktywnościB-kateninywKMZ,wybierająonedrogęalternatywną.Po-
dobniehamowanieaktywnościenzymatycznejGSK-3przezchloreklitustabili-
zujeB-kateninęistymulujeKMZdoróżnicowaniawkierunkuosteoblastogenezy.
NaetapiejużdojrzałegoosteoblastuB-kateninaodgrywazupełnieodmienną
rolę.TuregulujeróżnicowaniesięosteoklastówpoprzezwpływnaOPGiRANKL:
spadekjejstężeniawcytoplazmiehamujesekrecjęOPG,awzmagaRANKL,iod-
wrotnie,stabilizacjaB-kateninywosteoblaściehamujeRANKLidojrzewanie
osteoklastów[28].LosyikierunkiaktywacjiKMZzależągłównieoddostępno-
ści,aktywacjiikonkurencyjnegohamowania,alerównieżodmutacjireceptorów
LRP5/6[29].
LRP5/6możebyćzwiązanyzligandemDkk-1(Dickkopf-relatedprotein1-
białkohamującedrogęprzekazusygnałuWnt),któryłączniezbiałkiemkorecep-
torowymKrementworzykompleks,samwprawdzieulegadegradacji,aletym
samymzmniejszadostępnośćLRP5/6doreakcjizWnt.Podobniesklerostyna,
produktgenuSOSTzlokalizowanegowosteocytach,wiążeLRP5/6iniedopusz-
czaWntdoreakcjizreceptoremkłębkowym.Niedochodziwtedydoosteoblasto-
20
Osteoporozapierwotna