Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
KatarzynaEremus
znajomości,układaćplanymatrymonialne,bawićsięflirtemlubprowadzićpoza-
małżeńskieromanse22.
DługiepodróżepoEuropie,połączonezpobytemwdrogichhotelachiuczest-
nictwemwjaknajwiększejilościwydarzeńtowarzyskich,zazwyczajoznaczały
istotnewydatki.Wprzypadkumniejzamożnejszlachtykosztynierazprzekracza-
łymożliwościrodzinnegobudżetu.Dlauzasadnieniakoniecznościodbyciakosz-
townejpodróżyczęstopodnoszonoargumentyzzakresumedycyny.Wprzypad-
kuniektórychchorób,jakgruźlica,lekarze,zgodniezestanemówczesnejwiedzy
medycznejimożliwościamifarmaceutycznymi,nakazywaliwyjazddociepłych
krajów,gdyżsposóbwtenleczonochorobęlubznaczącospowalnianojejrozwój.
Oilewtakichsytuacjachtrudnobyłopolemizowaćzpotrzebązmianyklimatu,
odktórejnierazzależałożyciepacjenta,otylewwieluprzypadkachpowoływanie
sięnakwestiezdrowotnestanowiłojedyniepretekstiusprawiedliwieniedlaodby-
ciakilkumiesięcznejpodróży.Znaczniechętniejtenargumentpodnosiłykobie-
ty,niekoniecznieszczerzeiwzgodziezprawdą,skarżącsięnarozmaite,czasem
drobnedolegliwościfizycznelubpsychiczne-ogólnewyczerpanie,nawracające
migreny,znużenieczyapatię23.Powrótdozdrowiauzależniałyodmożliwościwy-
jazduidłuższegopobytuwwybranymprzezsiebieuzdrowisku.Najegowybór
miaływpływróżneczynniki,niekonieczniezwiązanezmedycyną.Zwykledoty-
czyłypopularnościdanegomiejscawśródkosmopolitycznejarystokracji,przeby-
wającegotamgronaznajomych,czasemzaś,wprzypadkuflirtówlubromansów,
wcześniejumówionegospotkaniazukochanym.
Wśródbogatszejszlachtykurortyzagraniczneuchodziłyzabardziejeleganckie
iwykwintneodkrajowych24.Pobytwnichświadczyłowysokimstatusiemajątko-
wym,przynależnościdomiędzynarodowejelity,stawiającejsięponadpodziała-
minarodowymi,awreszciedowodziłonowoczesnościrozumianejjakoumiejęt-
neitrafneinterpretowanienajnowszychmóditendencjiturystycznych.Jednak
dłuższypobytwmodnymeuropejskimuzdrowiskunawetdlanajzamożniejszych
oznaczałstosunkowowysokiekoszta.Miałotoistotneznaczenieszczególniedla
tychrodzin,którepomimozmianywarunkówekonomicznych,konsekwentnie
opierałydomowybudżetnawykorzystaniuzasobówpozyskiwanychzmajątku
ziemskiego,uważającrozpoczęcieinnejdziałalnościgospodarczej-handlowej,
22Zob.M.Olkuśnik,KobietawpodróżynaprzełomieXIXiXXwieku.Międzypróbą
emancypacjiapresją„podwójnejmoralności”[w:]Kobietaimałżeństwo.Społeczno-kultu-
ralneaspektyseksualności:wiekXIXiXX,red.A.Żarnowska,A.Szwarc,Warszawa2004,
s.426-428.
23Przyczynpsychicznychdolegliwościkobietmożnadopatrywaćsięwprowadzonym
przeznietrybieżycia,wktórymrutynazajęćdomowychprzeplatałasięzdługimiokresa-
mibezczynnościinudy,wypełnianymirobótkamiręcznymiczysamotnąlekturąpowieści.
Wszczególnościlekturęromansówuważanozagłównypowódkobiecejmelancholii,nerwo-
wości,znudzeniaczynadmiernejegzaltacji(zob.E.Kowecka,Wsalonieiwkuchni.Opowieść
okulturzematerialnejpałacówidworówpolskichwXIXw.,Warszawa1984,s.199-216).
24Zob.ObyczajewPolsce…,s.295-296.
