Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Podstawowepojęciaiepidemiologiapalenia
tytoniu
Palenietytoniumadługąhistorię,gdyżjużwIw.p.n.e.Indianiepołudniowo-
amerykańscyuprawialitytońiużywaligowcelachkultowych,paliligoiżuli.
ZwyczajtenwIw.znanybyłwAmerycePółnocnej.WkońcuXVw.liście
tytoniu,zasprawąKolumba,trafiłydoEuropy,anastępnieżeglarze-głównie
hiszpańscyiportugalscy-przywieźligodoAzjiMniejszejiIndii.WXVIw.ty-
tońdotarłdoAfrykicentralnejizachodniejorazdoChin.Najpóźniejpojawiłsię
wAustralii,OceaniiiNowejZelandii.OdXVIiXVIIw.liścietytoniuzaczęły
byćwszechobecne.Naświeciewposzczególnychlatachzmieniałasięmodana
sposóbjegoużytkowania:zwijaniegowliścielubłuskikukurydzyiinnychro-
ślin,paleniefajki,używanietabaki,paleniecygariwkońcupaleniepapierosów.
Tenostatnisposóbpozostajenajpopularniejszydowspółczesnychczasów(Bart-
kowiak,1991;Stojko,1960;Toeplitz,2009;Venulet,1958).
Zastanawiafakt,dlaczegopalenietytoniubyłotakpopularne,chociażdanena
tematjegoszkodliwościbyłyznanedosyćwcześnie.Wprowadzanoteżzakazy
paleniairóżnekary,któremiałyodstraszyćewentualnychużytkownikówtyto-
niu.Jednymzpowodówbyłoto,żewrazzezmianąsposobówpaleniatytoniu
dochodziłodopowstawaniastereotypów,symboliznimzwiązanych,wiązało
sięzgrupamipalaczy,warstwamispołecznymipreferującymipewiensposób
używaniatytoniu.Wkoloniachamerykańskichtytońbyłsubstytutempieniędzy,
gdyżwartośćwielutowarówbyłaprzeliczananamasętytoniu(Toepliz,2009).
Wpoczątkowymokresieliścietytoniuużywanebyłydosyćpowszechnierów-
nieżprzezkobiety,ponieważprzypisywanoimwłaściwościlecznicze.Istnieją
wzmianki,żepomimogłoszonychinformacjioszkodliwościpaleniatytoniuwAzji
Mniejszejw1682r.npaląwszyscy”,nawetkobietyimężczyźni(Abd-al.-Ghani,za
Toepliz,2009,s.111).PalenietytoniuprzezkobietywXVIIIiXIXw.wEuropie
byłoatrybutememancypantek,np.GeorgeSandspaliłacygara.WPolscepaliła
publiczniefajkęDelfinaPotocka.Bardziejliberalniepodchodzonowtymokresie
doużywaniatabakiprzezkobietyiniewiązanotegozemancypacją.Zwyczajten
byłbardzopopularnywśródkobietnadworzebrytyjskimzasprawążonyJerzegoIII,
którąnazywanoCharlottąTabaczaną(SnuffyCharlotta).
PrawdziwarewolucjanastąpiławXXw.,gdypalenietytoniuzbiegiemczasu
przestałobyćprzywilejemjakiejśgrupy,astałosięwszechobecnymobyczajem.
NapoczątkuXXw.wNowymJorkuwprowadzonozakazpaleniatytoniuprzez
13
