Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
podmiotu.Istotnymaspektemwodczytaniachrelacjiduńskichpodróżni-
kówstaniesiępozycyjnośćwszelkiejwiedzy
,atakżekulturoweuwarunko-
waniaprocesupoznawczego.Dyskurs,będący
,jakchceMieczysławDąbrow-
ski,fizwornikiemmniemańodrębnych[ś]wspólnymmianownikiem[ś]
dladziałańizachowań,codoktórychpanujepowszechnedziśprzekonanie,
żesąosobneioderwaneodjakiegokolwiekpodłoża”(Dąbrowski,2009:16),
żywisięteżuproszczonymsposobemrozpoznawaniaInnych,przybierającym
formęstereotypu.Zatemrównieżstereotypy(wtymtzw
.stereotypydługie-
gotrwania,videOrłowski,2004),aletakżezaczerpniętezrefleksjiimagolo-
gicznejobrazyInnego-konstruktyzłożonezfiopiniiimentalności,służące
opisowiróżnorodnościczyteżniemalcałokształtuwrażeń”(Beller,2006:29)
isposobykonstruowaniaświatapoprzezjęzyk(por.Rigney
,2007:415)-staną
sięprzedmiotemkrytycznejrefleksjiwniniejszejrozprawie.
Wtrakcieanalizynieobcamibędzierefleksjanadcytacyjnąnaturądys-
kursu,którejemanacjąjestpowielaniewzorcówpostrzeganiairozumienia
Innego,azatemnadszerokopojmowanymirelacjamitranstekstualnymi-
fitranscendencjamitekstualnymitekstu”,jakopisujejefrancuskiliteraturo-
znawcaGérardGenette(2014:7).Genette’owskiekategorie4możnaponadto
uzupełnićoalegację-czyliwymykającesiędialogiczności,wielogłosowości
bezkrytyczneprzywoływanietekstów
,traktowanychapologetycznie,orazta-
kie,którymprzyznanyzostajestatusobligatoryjny5(Głowiński,2000:23ff.),
innymisłowyoBachtinowskiefisłowoautorytatywne”.Odkrycietakichśla-
dówtekstowychwanalizowanychutworachstanowićbędzieistotnyprzyczy-
nekdozrozumieniaomawianegodyskursu,możliwegodziękiwskazaniuna
kanonicznymodułniektórychelementówreprezentacji.
ZzaproponowanychprzezGenette’atypówrelacjitranstekstualnych
womawianymprzypadku,czyliwodniesieniudoniefikcjonalnejliteratu-
rypodróżniczej,najbardziejinteresującąkategoriądlarozpoznaniadyskur-
su,dlazarysowaniajegokształtu(czyteż,ściślejujmując,dlazdefiniowania
kanałówinterpretacyjnychstosowanychdoreprezentacjipolskiegoInnego)
wydajesiębyćsferaintertekstualności,owapostulowanaprzezSaida(2005)
cytacyjność.Poszukiwaćjejbędęnapoziomieretorycznymanalizowanych
4GérardGenette(2014:7ff.)wyróżniapięćtypówowychrelacji:intertekstualność,paratek-
stualność,metatekstualność,architekstualnośćihipertekstualność.
5MichałGłowińskijakoprzykładalegacjipodajeodwołaniedotekstuMarksaiEngelsa
wpisarstwiemarksisty-mowazatemprzedewszystkimomodulepropagandowymidoktryner-
skim(videGłowiński,2000:23).
