Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Literaturapodróżniczawujęciugenologicznym
21
ositematycznychikompozycyjnychutworów,atakżejedenznajbardziej
produktywnychzasobówmotywówitoposówwykorzystywanychprzezau-
torów(por.Bleicher,1981:3,Pedersen,1995).Współczesnepróbyobjęcia
tejwielowiekowejspuściznyliterackiej(ipozaliterackiej)taksonomiąga-
tunkową(zperspektywyfipodróży”)nieprzyniosłydotądzadowalającego
rezultatu.Mimozwiększonegozainteresowaniategotyputekstaminadal
niewypracowanospójnejteoriiimetodologiibadaniatekstówpodróżni-
czych(cobyćmożejestżyczeniemniemożliwymdospełnienia).Charak-
terystycznesąwtymkontekścieprzedkładaneprzezliteraturoznawców
definicje-onieostrychkrawędziachielementachleksykalnychwskazu-
jącychswoistąfimgławicowość/mglistość”tegozjawiska.Badaczeliteratu-
ryokreślajązakresswoichzainteresowańwtejdziedziniejakofiruchomą,
elastycznąstrukturę,wzbogacającąsięwnieustannymkontakciezinnymi
gatunkami,któreprzenika,przyjmującnowąpostać”(Klátik,1969:133),
niejednorodnefipolemożliwości”,finomadycznąformępisarską”(Melberg,
2005:32),fiinterdyscyplinarnelaboratoria”,wktórychstykająsięróżnora-
kiedyskursy(MicheldeCerteau,1991,za:Andraş2010:3),fihybrydycz-
nydyskurs”ocharakterzeinterdyscyplinarnymiintermedialnym(Gilroy
,
2000:1).Wielokierunkowośćtekstówzkręguliteraturypodróżniczej14do-
brzeopisująsłowawspomnianegowcześniejFritsaAndersena(1998:1f.;
videtakżeidem,2011:89),mówiąceotym,żemogąsięwniejkrzyżować
różnorodnedyskursy(krytyczny
,analityczny
,filozoficzny
,eseistycznyili-
teracki).Służąonejednocześnieróżnymcelom:upowszechnianiuwiedzy
oinnychzakątkachświata-iprzezto,wdialektycznymsprzężeniu,kryty-
kowaniutego,coznanezwłasnegokręgukultury;rozrywce-dziękiurokowi
ifascynacjitym,conieznane;konfrontacjitego,couniwersalne,ztym,co
partykularne,aletakżeopowieściomodojrzewaniu,poszerzanejumiejęt-
nościintrospekcji,czylitemu,copodróżowanieczynizdoświadczającym
nowychwrażeńpodmiotem.Samprzeglądpojęćstosowanychwodniesie-
niudotegopoladziałańtekstowych(atakżeposzczególnychformwramach
owegopola)pozwolizrozumiećtrudnościbadaczazajmującegosiętądzie-
14Wartozaznaczyć,żeowopojęcie(wjęzykupolskim)jakoosobnehasłosłownikowepoja-
wiłosięstosunkowoniedawno,azdefiniowanezostałobardzoszeroko:fiwszelkieteksty
,których
tematemjestpodróż”(Potrykus-Woźniak,2011:116).WSłownikuterminówliterackichpodred.
JanuszaSławińskiegoznajdujesięjedyniehasłofipodróż”zdefiniowanejakofidziedzinapiśmien-
nictwaobejmującasprawozdaniazwszelkiegorodzajupodróży[ś]”(Sławiński,1988:363,vide
równieżnajnowszewydanieSławiński,2002:394f.).
