Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
MariaMendel,WiesławTeiss
lubjejbraku,możebyć-wolnymodtego-przeżywanymświatemsymultanicz-
nejwielorakościprzestrzeni46.WświetleanalizybadańwspomnianychAutorów,
wszczególnościprojektuartystyczno-społecznegoPatrycjiTerciak,możnastwier-
dzić,żedom-pamięciomiejsce,chociażwgetcie(adomzamkniętystajesięwię-
zieniem47),osiągawolnośćwłaśniewtakiej,uwalniającejodwłasności,formule
stawaniasięprzeżywanymświatemsymultanicznejwielorakościprzestrzeni.
Wyłóżmytoprecyzyjniej.Terciak,kierującauwagęnadomprzyBrackiejiinne
domynatereniełódzkiegogettaLitzmannstadt,uruchamiamyślenieondomuwget-
cie”indomu-getcie”;więzieniu,które-jakkolwiekparadoksalnie-bywatotalnie
otwarte,przeczącwięzieniucałąswojąistotą.nDom-getto”wydajesiępamięciomiej-
scemhomogenicznym,jednoznacznymprzezswojezamknięcie;towięzienie-ale
zaskakująceswojąontologią,wktórymzauważamyrównolegleprzezużytkowników
przeżywane,różnorodneprzestrzenie.Więzieniżyjąwdomu-getcie,czyniączeń
otwartąprzestrzeńpamięciomiejscwielorakich.Pamięciomiejsce,którejestndo-
memwgetcie”
,takżezaskakuje,niosącprzeciwstawneznaczenia.Jestdomeminie
jestnimjednocześnie,kiedy,jaknp.wopisanymprzezTerciakdomuprzyHarcer-
skiej,stanowionczęśćprzestrzenigettaimawnimmiejsceśpokazmody.
Pamięciomiejsce,będącedomem,jawisięjakoaporia,wktórejpamięćimiejsce
splatająsięwniewytłumaczalnychkonfiguracjach.Istnieją,choćistnienietoprze-
czynzdrowemurozsądkowi”
,tworzyrodzajwłasnejracjonalności.Możnawidzieć
wnimDerridowskiewidmoizgodzićsięzestanowiskiem,żenkategoriawidma
odnosisięprzedewszystkimdotego,cominione,dominionejutratyikrzywdy,
widmojestzatemsygnałemnieprzepracowanejżałobyipoczucianiesprawiedli-
wości.Byćmożeteżjednak-wduchuDerridy-należałobymyślećowidmach
przyszłości.Prędzejzresztąniżojakimśodrębnymgatunkuwidm,trzebabymó-
wićoantycypacyjnym,przyszłościowymwymiarzetego,conawiedza.(ś)[O]d
Derridymogliśmysięnauczyć,żeto,conadchodzi,rodzisięwłonieminionego,
żekierunekutopijnejprzyszłościwskazująminionekrzywdy,utratyizawiedzione
nadzieje”48.Pamięciomiejsce,widmo,którejestdomem,niekiedyuczysposobów,
wjakiemożebyćprzełamywananiszczącasiłapanującejdzisiajzasadypowrotu.
-
Nazakończenietejwypowiedzi,którabezpośredniootwieranazebranewtomie
teksty,szczegółowoopisująceizasilającekategoriępamięciomiejsca,przedstawia-
mymyśloniejprospektywnieskonstruowaną,intencjonalnieożywczą,animacyj-
46
Ibidem,s.3.
47
D.B.Massey,Forspace,London-TousandsOakes-NewDelhi:SAGE2005.
48
A.Lipszyc,Naplacu.Widmaprzestrzeni,nTekstyDrugie”2016,nr2,s.72-86,DOI:
10.18318/td.2016.2.5,s.80.
