Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
swoichdociekań,alejużnienaichpodmiot,traktujefaktyjako
równoważneimaambicjedążeniadoprawdy.Natomiastpamięć
ujmujeprzeszłość,teraźniejszośćiprzyszłośćjakocontinuum,
jestteżsilniewartościująca8.Pozaprzeciwstawneujęciapamięci
ihistoriiwykraczapropozycjaPaulaRicoeura.TakjakNora
zwracaonuwagęnainstrumentalizacjęhistorii,którajednak
stanowi,jegozdaniem,instancjękrytycznąmiędzypamięcią
izapomnieniem:historiaipamięćtouniegoczęścitegosamego
procesu.RównieżuPaulaConnertonapamięćihistorianiesą
opozycyjne,leczwzajemnieuwarunkowane;różniąsięsposo-
bamiprzechowywaniaiprzekazywaniaważnychdlagruptreści.
Whistoriidominujemediumpisma,tworzyonawielkienarra-
cje,maswoichstrażnikówiinterpretatorów,dążydocentrali-
zacji.Pamięćjakojejprzeciwwagajestczęstozapośredniczona
wżywiolemowy,przechowujemałenarracje,jestbliskainama-
calna,wykorzystujematerialnenośnikiorazpraktykispołeczne,
aprzedewszystkim-jestzawszeczyjaś(wperspektywiehistorii
doświadczeniabiograficznesąistotnetylkootyle,oilełącząsię
zdziejamipowszechnymi)9.
Nadrugimpoziomieinspiracjiteoretycznychniniejszej
książkiwsukursteoretykompamięciprzychodząantropolodzy
komunikacji.Szczególnieważnadlamojejpracyjestbowiem
podkreślanajużwielokrotniemedialnośćpamięci.Historia
pamięcimożebyćprzedstawianapodługokresówdominacji
mediów:słowa,pismaczydruku.PrzedJanemAssmannemtaki
porządekwprowadzawswojejpracyJacquesLeGoff.Sposób,
wjakikrążąwspołeczeństwiejednoczącewyobrażeniaoprze-
szłości,makapitalneznaczenie.MagdalenaSaryusz-Wolska,
parafrazującsłynneustalenieMarshallaMcLuhana,piszenawet:
nThemediumisthememory”10.Pamięćwkolejnychmediach
8A.Assmann,Przestrzeniepamięci.Formyiprzemianypamięcikultu-
rowej,tłum.P.Przybyła,[w:]Pamięćzbiorowaikulturowa...
9M.Napiórkowski,JakspołeczeństwapamiętająPaulaConnertonana
tlewspółczesnychbadańnadpamięciązbiorową,[w:]P.Connerton,Jak
społeczeństwapamiętają,s.7-28.
10M.Saryusz-Wolska,Spotkaniaczasuzmiejscem...,s.96.
16
