Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SapieżynywpałacunaNowymŚwiecie67/69,aJulianUrsyn
Niemcewiczmieszkawlatachdwudziestychwoficyniepałacu
AleksandryPotockiejnaKrakowskimPrzedmieściu15.
TeatrNarodowywstolicypowstajejużw1765roku;Towa-
rzystwoWarszawskiePrzyjaciółNauktrzydekadypóźniej.
Możnadomniemywać,żepewnekonwencjonalnezachowania
czymodelereakcjiemocjonalnychpublicznośćwarszawska
zapożyczaiprzenosizbudynkuteatrunaposiedzeniatowarzy-
stwanaukowego.Niemateżpowoduwątpić,żejeślichodzi
oskładosobowy-jesttowdużejmierzetasamapubliczność,
uczęszczającatuitam:elityarystokratyczne,damyzeznakomi-
tychrodzin,dostojnicypaństwowi,dygnitarzekolejnopruscy,
francuscyirosyjscy(zatemciwszyscy,którzywteatrzezajmują
eleganckieloże,anazebraniachnaukowychpierwszerzędy),
alerównieżwojskowi,obywateleziemscybędącyakuratwsto-
licy5,uczącasięmłodzież(czylizróżnicowanytłumkłębiącysię
wspólnienaparterzeteatru,apodczasposiedzeńTowarzystwa
sątoosobysiedząceskromnienadalszychmiejscach).Wteatrze
zaczasówdyrektoraBogusławskiegogrająnajlepsiówcześni
aktorzy(JózefaLedóchowska,AgnieszkaTruskolaska,Alojzy
Żółkiewski,LudwikDmuszewski)iniemalcodzienniewysta-
wianesąnowesztuki.Repertuarjestzróżnicowany-zadowo-
lonypowinienbyćiwidzzparadyzuczyparteru,iarystokrata
zajmującywygodnąlożę.Zachowanieosiemnasto-idziewięt-
nastowiecznejpublicznościwspółczesnegoteatromanaprzy-
prawiłobyzapewneozawrótgłowyizażenowanie:wteatrze
nieobowiązujebynajmniejdyscyplinaciszyanikonieczność
powściąganiaemocji.Gręaktorskągłośnosiękomentuje,aakto-
rówmożnazależnieodupodobańwygwizdaćbądźprzeciwnie:
nkaduczniesobiedłonieodklaskaniapotłuc”6.Widownianietyle
5Od1807rokuobywatelemziemskimmógłbyćteżmieszczanin,który
zakupiłmajątekpozamiastem.
6J.DembowskidoI.Potockiego,12i15września1792,[w:]Tajna
korespondencjazWarszawy1792-1794doIgnacegoPotockiego,red.
M.Rymszyna,A.Zahorski,Warszawa1961,s.51,53.nKaducznie”znaczy
tutajʽdiabelnie,bardzomocno’.
21
