Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
aktywnościamipublicznymi(przykładowoJulianNiemcewiczto
jednocześniedawnyposełorazsekretarzTadeuszaKościuszki,
cenionyautorimążstanu-sekretarzsenatuwKsięstwieWar-
szawskimiKrólestwiePolskim).Otwartedlawidzówzebranie
Towarzystwamaswójstałyscenariusz:popowitaniuzgromadzo-
nychPrezesskładasprawozdaniezdziałalnościstowarzyszenia
zaostatniepółrocze,wyliczadarczyńcówBibliotekiiMuzeum
oraznowychczłonków,apotemnastępująodczytypracnauko-
wych,odczytypochwałzmarłychczłonkóworazdeklamacje
wierszy-całośćtrwakilkagodzin.Trudnosiędziwić,żewyćwi-
czonawwyłapywaniualuzjiwarszawskapublicznośćczekapod-
czasposiedzeńnaukowychTowarzystwanafragmentywzru-
szająceitreścipatriotyczne(choćtematystrictepolitycznesą
zabronionewstatuciestowarzyszenia,obowiązujeteżcenzura
wewnętrzna)inagradzajegorącymiowacjami.Zaplauzemspo-
tykająsięprzykładoworecytowanefragmentyLechiadyJana
PawłaWoronicza.InnymrazemWoroniczdoprowadzaisiebie,
isentymentalnieusposobionąpublicznośćdozbiorowegopłaczu:
Ci,cobyli(obecni),wszyscypowiedząci,żechoćbyłoposiedzenie
5godzin,nieznudzonosię,agłosWoroniczatrwającypięćkwa-
dransy,przeplatanybyłpłaczem.[...]Woroniczmówiłohistorii
poezji.Zbytmożebyłyśmiałeprzenośnie,aletakrozrzewnił,że
płakałykobietyiczęśćmężczyzn.Prusacy,którzyjużrozumieją
naszjęzyk,unosilisięrównie10.
ZebraniaPrzyjaciółNauktoprzestrzeńgłośnegoczytania.
Wieluczłonkówzpewnościąmożewykorzystaćzdobytejuż
wszkoleumiejętnościzzakresuretoryki,byskutecznieprzy-
kućuwagęsłuchaczy.Odczytynaukowepozostająbliskouro-
czystychoracji;dominująwnichczęstoretorycznośćiperswa-
zyjność(szczególniegdymowydotycząkwestiipublicznych
idoniosłych).Chybanajczęściejzresztąporuszasercapublicz-
nościzawodowykaznodzieja,wspomnianybiskupJanPaweł
10T.CzackidoJ.Śniadeckiego,7maja1803,[w:]M.Baliński,Studia
historyczne,Wilno1856,s.11.
23
