Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
skłonnośćdopatrzenianahistorięzpunktuwidzeniadnia,kiedy
byłapisana”(s.82).WkolejnychdekadachpoIIwojnieświatowej
propagowanawizjanarodowejprzeszłościulegaławięcznaczą-
cymzmianom.MarianOrzechowski,historyk,aletakżewswoim
czasiewysokiejrangidziałaczPZPRiurzędnikPRL,twierdził,że
PPRodwoływałasiędo„leninowskiejkoncepcjidwóchnarodów
idwóchkulturnarodowychwkażdejkulturzekapitalizmu.(…)Za
własne,godneprzejęciaizespoleniazsocjalizmemuznawałaPPR
tradycjewyrastającezpracyiwalkiludu-naroduitychwszystkich
jednostek,grupspołecznychiruchówpolitycznych,którewprze-
szłościopowiadałysiępostroniepostępu”(Orzechowski1978,
s.280).Zczasemwcorazwiększymstopniu„tworzywemkanonu
tradycjistawałsięcałyszlaknarodowychdziejów-odpoczątku
państwowościpolskiejażposocjalistycznąwspółczesność”(ibi-
dem,s.283).Oficjalnapropagandanieosiągałazałożonychcelów,
ponieważbyłaniekonsekwentna,sprzecznazutrwalonymispo-
łeczniewyobrażeniaminatematprzeszłościorazzdoświadcze-
niamiludziwówczasżyjących,ponadtotreścipropagandyoficjalnej
zderzałysięwprzestrzenipublicznejPRLztym,coczyminformo-
wałypolskieśrodkiprzekazudziałającezagranicąorazKościół
katolicki.Dyskusjenatematprzeszłościwwarunkachostrejcen-
zurystałysiękodemdowyrażaniaróżnychstanowiskpolitycznych,
aszczególniespektakularna,publicznakonfrontacjaodmiennych
wizjinarodowejprzeszłościdokonałasięwlatachsześćdziesią-
tych,wczasieobchodówMileniumChrztuPolski,którymwładze
przeciwstawiałyprogramobchodówTysiącleciaPaństwaPolskiego
(Bębenek1981,s.199-200;Main2004,s.51-185;Zaremba2001,
s.313-325;Noszczak2006s.31-38).
TeoriaNinyAssorodobraj,inspirowanapismamiklasykówsoc-
jologiiiodpowiadającanapytaniaważnewdrugiejpołowieXX
wieku,miaładlanaukspołecznychwPolscedwojakieznaczenie.
Popierwsze,stymulowałastudiateoretycznedotyczące„dawno-
ściwteraźniejszości”-dowspomnianychtekstówwielokrotnie
odwoływalisięsocjologowie,antropologowieihistorycy,anaj-
ważniejsząpracąwyrastającąztegokręguinspiracjiwydajesię
książkaJerzegoSzackiegopt.Tradycja.Przeglądproblematyki
(1971).Autordokonałwniejprzegląduliteraturytematuistwier-
dził,żeterminem„tradycja”określasięróżneaspektyzjawiska
12
