Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Grzecznośćjakopojęcie/terminwpolskich,francuskich...
31
(Grice1980:97).Samazasadagrzeczności(HBądźuprzejmy”)wymieniona
jestjedynienamarginesiemaksymkonwersacyjnych,jakoprzykładinnych
regułHocharakterzeestetycznym,społecznymczymoralnym”obowiązują-
cychpartnerówkomunikacji(Grice1980:98).SformułowanieZasadyKo-
operacjipozwoliłoGrice,owinaopisaniezjawiskaimplikaturyjakointen-
cjonalnegonaruszeniaktórejśzregułkonwersacjiwceluzakomunikowania
pewnychtreściniewprost.Przyzałożeniu,żeuczestnicyinterakcjistarają
sięprzestrzegaćZasadyKooperacji,wyraźneiświadomejejprzekrocze-
niejestdlaodbiorcysygnałem,żedanejwypowiedzinienależyodczytywać
dosłownie,alezwrócićuwagęnajejdodatkowy,ukrytypodpostaciąaluzji
sens(Grice1980:102–114).
KoncepcjaGrice,astałasięźródłeminspiracjidlabadaczygrzeczności
językowej,zarównojeślichodziozałożeniateoretyczne,jakiichujęcie
wformiemaksym.Tutakżekomunikowaniesiępostrzeganejestjakodzia-
łanieracjonalne,ukierunkowanenaosiągnięciezałożonychcelówpoprzez
dobórodpowiednichśrodkówjęzykowych.ZasadaKooperacjiulegajednak
reinterpretacji–rozmówcydążądowymiany,którabyłabynietylkosku-
teczna,aletakżegrzeczna,chroniącpartnerówprzedryzykiemprzykrości
lubkonfliktu.Wedługbadaczygrzecznościtowłaśniewzględygrzecznościo-
wepozwalająwwieluprzypadkachwyjaśnićodstępstwaodopisanychprzez
Grice,amaksymkonwersacyjnych,awięcwybórstylukomunikacjiniebez-
pośredniej,opartejnaimplikaturze(Brown,Levinson1987:55,58–59).
Pierwsząbadaczką,którazaproponowałauwzględnieniewopisie
maksymkonwersacyjnychregułgrzeczności,byłaRobinLakoff.Warty-
kuleHThelogicofpoliteness;or,mindingyourp,sandq,s”(1973)czte-
rymaksymyGrice,aujętesąwjednąogólnązasadę:HWyrażajsięjasno”
(Beclear),doktórejzostajedodanazasadadruga:HWyrażajsięgrzecz-
nie”(Bepolite).Autorkadokonujezatemswoistejnobilitacjigrzeczności
językowej,gdyżobieumiejętności–wypowiedzijasnejigrzecznej–stają
sięrównorzędnymiskładnikamikompetencjipragmatycznejużytkowni-
kajęzyka.Cowięcej,wedługLakoff,wprzypadkukoniecznościwybo-
rumiędzyprzejrzystościąwypowiedziizasadamigrzecznościnadrzęd-
neokazująsięwzględygrzecznościowe(Lakoff1973:297).Grzeczność
pozwalabowiemograniczyćryzykokonfrontacjiikonfliktuwpisane
