Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
RobertKłosowicz,JoannaMormul
rządku”
.PoinwazjiSaddamaHusajnanaKuwejt,którarozpoczęłakryzyswZa-
tocePerskiej,prezydentUSAGeorgeHerbertBushwswymprzemówieniudo
naroduz11września1990rokuogłosiłwspomnianyjuż„nowyporządekświa-
towy”(NewWorldOrder),którymiałrozpocząćnowyetapwspółpracymiędzy-
narodowejpodprzewodnictwemUSA:
Znajdujemysiędzisiajwnadzwyczajnejchwilihistorycznej.KryzyswZatocePerskiej,jak-
kolwiekgroźny,stwarzanamjednocześnieniespotykanądotądmożliwośćwejściawhisto-
rycznyokreswspółpracy.Ztychpełnychniepokojuczasówmożewyłonićsiękolejnycel
doosiągnięcia-nowyporządekświatowy:nowaerawolnaodgroźbyterroru,nacechowa-
nasilniejszymdążeniemdosprawiedliwości.Era,wktórejnarodyświata,naWschodzie
iZachodzie,PółnocyiPołudniu,mogąrozwijaćsięiżyćwzgodzie(ł).Dzisiajnowyświat
rodzisięwbólach,światzupełnieinnyodtego,jakiznaliśmy.Świat,wktórymrządyprawa
zastąpiłyprawodżungli(ł)4.
EdwardSaidiNoamChomskyuważają,żepoupadkumuruberlińskiegoiza-
kończeniuzimnejwojnyZachódpodprzewodnictwemUSAstarałsięnanowo
zorganizowaćporządekświatawedługschematuwyznaczonegoprzezamerykań-
skątradycjęikulturępolityczną,mającświadomośćistniejącegokonfiktunalinii
Północ-Południeorazskutków,jakieonniesie,takabyspołeczeństwozachodnie
utrzymałokontrolęnadświatowymizasobami.Naużytekzachodniegosystemu
koniecznebyłozatemwykazanieogromnejprzepaścipomiędzycywilizowanym
Zachodem,przywiązującymtradycyjniedużąwagędowolnościidemokracji,
abarbarzyńskąbrutalnościątych,którzytychwartościniepodzielają5.Wówczas
zaczęłabyćforsowanakoncepcja„świataporządku”i„światachaosu”
,azewnętrz-
nymprzejawem„światachaosu”wstosunkachmiędzynarodowychbyłyoczywi-
ścietzw.państwaupadłe.
Zaangażowanienajwiększegomocarstwaświatawliczneinterwencjemilitar-
nenaobszarachobjętychdestabilizacjąwydajesięzrozumiałe,gdyspojrzysię
nanieprzezpryzmatdokumentówiwspomnieńówczesnychczołowychprzy-
wódcówUSA.WswoichwspomnieniachprezydentGeorgeHerbertBushwyraź-
niedajedozrozumienia,żejednymzgłównychcelówpolitykizagranicznejjego
administracjibyłowprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowychpoczucia
stabilnościiprzewidywalności6.TymczasemniepowodzenieStanówZjednoczo-
nychprzewodzącychkoalicjiwojskONZpodczaskolejnejoperacji„Przywrócić
Nadzieję”wSomaliipokazało,żeUSA,mimostatusu„hiperpotęgi”
,niepotrafią
narzucićinnympaństwomswojejwizjiświatowegoładu,szczególniewsytuacji
gdyprzeciwnikiemniejestpaństwo,leczaktorzyniepaństwowidziałającywwa-
runkachchaosubędącegoskutkiemkompletnegozałamaniastrukturpaństwa,
4
G.Bush,B.Scowcrof,Światprzekształcony,Warszawa2000,s.381.
5
E.W
.Said,Kulturaiimperializm,Kraków2009,s.325.
6
Ibidem,s.578.
