Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Wprowadzenie
31
cyjnego,alezwyklechętniejbadaczezajmująstanowiskounitarystyczneiwidzą
pismaPlatonajakoswegorodzajuporządekujawnienia).Tentrójdzielnypodział
jest,powiedziałbym,prowizorycznyi,jaktoztegotypupodziałamiprzecież
bywa,przedstawiarozwiązaniaskrajne.Unitaryzm,gdybypotraktowaćgorady-
kalnie,musiałbysięskończyćprzyjęciemtwierdzenia,żewpewnymmomencie
życiaumysłPlatonazastygłicałajegodziałalnośćpisarskabyławgruncierzeczy
działaniembezmyślnym,otmechanicznymprzelewaniemzasobównapapirus.
Samaktpisarskistawałbysięwtymmomenciepodwzględemfilozoficznymzu-
pełniebezpłodny,jedynieprzyświecałbymuewentualniecelpedagogiczny:oto
Platonpoprzezkolejnetekstyodsłaniałbystopniowoswojestanowisko.Niechce
misięwierzyć,żetakiemuaktowiPlatonpoświęciłbytylewysiłkuityleserca.
Całyczasmampoczucie,żetekstyPlatonasąświadectwemżywejmyśli,tozna-
czysąśladamiwędrówek,podczasktórychpiszący,anietylkoczytelnik,może
trafićtam,gdziesięniespodziewał.Wprzypadkuewolucjonizmuzkoleinasz
sądopieramynabardzokłopotliwyminiedowodliwymprzecieżzałożeniu,wedle
któregoPlatonpiszezakażdymrazemtak,żebypowiedziećwszystko.Jeśliuzna-
my,żePlatonnamjednakwszystkiegoniemówi,niemożemynapodstawietego,
copowiedziane,budowaćkonstrukcjiewolucyjnych,chybażewtymznaczeniu,
żebędziemymówilioewolucjitego,copowiedziane.Alecowtedypocząćztymi
fragmentamiwczesnychtekstów,którezdająsięzapowiadaćtekstypóźniejsze,
anawetodsyłaćdotekstówpóźniejszych,takjakbyjużtetekstypóźniejszezostały
napisane?33Czymamypozostaćnapoziomietego,coliteralnieobecnewtekście,
czyjednakmamypatrzećnaprzód?34Codokoncepcjinowejszkoły,wątpliwości
mojebudzitoprzedewszystkim,żeopierasięonanaodrzuceniunaukPlatona
opiśmie,zakładabowiem,żeto,coPlatonuznawałzaniezapisywalne,można
zapisaćbezżadnejdlategoczegośszkody.Nietwierdzę,żePlatonowszystkim
pisał,byćmożeniepisałakuratnawetotym,conajważniejsze(takiruchokręż-
nywokółtego,conajważniejsze,odpowiadałbywkońcuplatońskiemumyśleniu
oduszy,taki,moglibyśmypowiedziećzaPlatonemprzecież,taniecwokółDo-
brabyłbyczymś,nawetbympowiedział,prawdopodobnym35),natomiastmam
wątpliwości,czypiszącotym,oczymniepisałPlatonalbootym,przedczego
zapisywaniemPlatonprzestrzegał,nietrafimytam,gdzietrafiłDionizjos,tyran
Syrakuz,trudnopowiedziećgdzie,alenapewnogdzieśindziej36.Możezatem
należy,mimożenasSłońcekusobiewzywa,dalejjewokrężnychobiegachczcić,
33BardziejszczegółowobędęsięzajmowaćtakimifragmentamipojawiającymisięwdialoguEu-
tydem.
34UjęcieewolucyjneiunitarystyczneomawiadoskonaleKahn2018:84-90,116-132.
35Ruchemokrężnymduszyijejtańcembędęsięzajmowaćwrozdzialeostatnim.
36SwojewątpliwościdotyczącenowejszkoływypowiedziałemszerzejwGrzybowski2016.
AdamMickiewiczUniversityPress©2022
