Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Fizjologia
chemicznemogąprzedostawaćsięprzezskóręiwchodzićdokrwiobiegu–
będziesiętoodbywaćwolniejniżwnikaniewprzypadkudwóchinnych
wcześniejomówionychsposobów.Jednakdlazwiązkówchemicznychta-
kichjakrozpuszczalnikiicieczerozpuszczalnewlipidach(np.fosforoorga-
niczneinsektycydy)jesttodrogawejściadociałaoistotnymznaczeniu.
Podsumowując–czynnikami,którewpływająnaszybkośćiilośćwchło-
niętegozwiązkuchemicznegosą:grubośćtkanki,przezktórązwiązekmusi
przeniknąć,liczbanaczyńwłosowatychwtejtkanceorazszybkośćprze-
pływukrwiprzeztenaczynia.
Losyzwiązkuchemicznegoworganizmie
Związekchemicznywchłanianyzżołądkalubjelitjestkierowanywprostdo
wątroby.Wątrobadecydujeodalszychjegolosach(patrztekstwramce).Ja-
koorgannajbardziejaktywnywprocesachmetabolizmuodgrywaonaklu-
czowąrolęwprzekształcaniuskładnikówpokarmowychiinnychzwiązków
chemicznychwchłanianychzprzewodupokarmowego.
Wątroba
Wątrobajestnajwiększymgruczołemkręgowców;uprzeciętnegoczłowiekaważyok.
2,5kg.Odgrywapodstawowąrolęwprzebieguwiększościprzemianmetabolicznych
zachodzącychworganizmie.Związkichemicznepochodzącezpożywienia,głównie
skrobia,tłuszczeibiałka,rozłożonewżołądkuijelitachnaskładniki,odpowiednio–cu-
kry,triglicerydyiaminokwasypodlegająwwątrobiedalszemurozkładowi,wceludo-
starczeniaorganizmowienergii,lubsłużądosyntezynowychbiałek,węglowodanówlub
tłuszczów,któremogąbyćmagazynowanelubtransportowanezwątrobydokrwi.
Wątrobajestrównieżorganem,któryrozkładalekiiinnezwiązkichemicznelubprze-
kształcajedopostacirozpuszczalnejwwodzie,takbymogłybyćwydalonezmoczem.
Wątrobaprodukujeżółć(zielonożółtypłyn),którajestwydzielanadoworeczka
żółciowegoiwnimprzechowywana,azniego,pospożyciuposiłku,dostarczanado
jelitacienkiego.Żółćzawieraśrodkipowierzchniowoczynne,któreemulgujątłuszcze
zawartewżywności,copowoduje,żesąłatwiejprzyswajalnezjelita.
Wątrobaskładasięgłówniezkomórekpodobnychdosiebieiwporównaniuzin-
nymiczęściamiorganizmujeststosunkowojednorodna.Pozwalatonajejnormalną
pracęnawetwtedy,gdyjestwpołowieuszkodzona.Jednakjeśliwiększaczęśćwątroby
uległazniszczeniulubźlefunkcjonuje,toodbijasiętoniekorzystnienapracyinnych
częściciała.Jednązważniejszychfunkcjiwątrobyjestusuwanieamoniakuzorgani-
zmu.Amoniakjesttoksycznymproduktemrozkładubiałekiaminokwasówworgani-
zmie.Przyniewydolnościwątrobynastępujegromadzeniesięamoniakuworganizmie,
copoważniezakłócapracęmózguimożedoprowadzićdokonwulsjiiśpiączki.
Wwątrobiezwiązekchemicznywchłoniętyzjelit(np.paracetamol)może
wejśćnajednązkilkudrógprzemiany.Najprawdopodobniejbędziewchło-
18
