Зміст книги
перейти до управління читачемперейти до навігаціїперейти до деталей бронюванняперейти до зупинок
1020Konceptualizacjaniepełnosprawnościwpolskichdokumentachprawnych
37
biologicznymzaniepełnosprawnemogązostaćuznaneosoby,którenieposiadają
prawnegoorzeczenia,aleodczuwająograniczeniesprawnościwwykonywaniuczyn-
nościpodstawowychdlaswojegowieku.Należyzaznaczyć,żesysteminstytucjonalny
wPolscenierozpoznajeinnegorodzajuniepełnosprawnościniżniepełnosprawność
prawna(Sijko,2010;Waszkielewicz,2008)6.
NajważniejszewPolscedefinicjedotycząceprawnejpodstawykwalifikacjido
grupyosóbzniepełnosprawnościamipochodzązzapisówUstawyorehabilitacji
zawodowejispołecznejorazzatrudnianiuosóbniepełnosprawnych(Dz.U.1997nr123
poz.776)orazUstawyoemeryturachirentachzFunduszuUbezpieczeńSpołecznych
(Dz.U.2004nr39poz.353).Pierwszaznichopartajestnaoceniespołecznych
izawodowychograniczeńorazzdolnościdosamodzielnejegzystencji.WmyślUstawy
orehabilitacjispołecznejizawodowejosobaminiepełnosprawnyminazywamyosoby,
którychnstanfizyczny,psychicznylubumysłowytrwalelubokresowoutrudnia,
ograniczabądźuniemożliwiawypełnianierólspołecznych,awszczególnościzdol-
nośćdowykonywaniapracyzawodowej”(art.1).Wustawiezawartokryteriadiagno-
stycznedlaposzczególnychstopniniepełnosprawności:znacznego,umiarkowanego
ilekkiego.Osobazorzeczonymznacznymstopniemniepełnosprawnościmanaru-
szonąsprawnośćorganizmu,jestniezdolnadopracylubzdolnajedyniewwarun-
kachpracychronionejiwymaga,wceluodgrywaniarólspołecznych,stałejlub
długotrwałejopiekiipomocyinnychosóbwzwiązkuzniezdolnościądosamodzielnej
egzystencji.Umiarkowanystopieńniepełnosprawnościobejmujeosobyznaruszoną
sprawnościąorganizmu,niezdolnedopracylubzdolnejedyniewwarunkachpracy
chronionejlubwymagająceczasowejalboczęściowejpomocyinnychosóbwcelu
odgrywaniarólspołecznych.Osobyzlekkimstopniemniepełnosprawności–we-
długustawy–mająnaruszonąsprawnośćorganizmu,powodującąwsposóbistotny
obniżeniezdolnościdowykonywaniapracy,wporównaniudozdolności,którąwyka-
zujeosobaopodobnychkwalifikacjachzawodowychzpełnąsprawnościąpsychiczną
ifizyczną,lubmająceograniczeniawodgrywaniurólspołecznych,któremożna
kompensowaćzapomocąwyposażeniawprzedmiotyortopedyczne,środkipomoc-
niczelubśrodkitechniczne(art.4pkt1,2,3).
Orzeczenieostopniuniepełnosprawnościdajeprawodokorzystaniazeświad-
czeńpomocyspołecznej,ulgorazuprawnień.Ustawaniewskazujesferżycia,na
któremamiećwpływniepełnosprawność–posługujesięjedynieogólnymtermi-
nemnwypełnianierólspołecznych”.Ponadto–zprawnegopunktuwidzenia–aby
danaosobabyłatraktowanajakoniepełnosprawna,istotnyjestniesamobiektywny
6Torozpoznaniejestrównieżutrudnioneprzezistnieniezjawiskanznikającejpopulacji”(ang.
hiddenpopulation,zob.Emerson,2011)czynfalowanianiepełnosprawności”,którepolega
natym,żewokresachbardziejrozbudowanejpolitykiwsparciazwiększasięliczbaosóbznie-
pełnosprawnościami,natomiastwokresachrestrykcyjnejpolitykiliczbatamaleje(zob.Bartkow-
ski,2014).
