Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI:Orzeczach
opisywałabyartystycznekonwencjetraktowaniaprzedmiotów.Po
drugie,należałobysięzastanowićnadzmiennościąfunkcjonowania
rzeczywżyciuczłowiekailudzkichzbiorowości.Toogromnezada-
nienależałobyrozpisaćnaszereghistoriispecjalnych:historiigospo-
darki,ekonomii,nauki,życiacodziennego,psychologiispołecznej,
religii,filozofiiitp.Niesposóbsprostaćtakiemuprzedsięwzięciu,ale
wynikastądwniosekowieloznacznościiwielofunkcynościrzeczy
wperspektywieludzkiegodoświadczenia.Nakażdyprzedmiot,na-
wetnajzwyklejszy,można,anawettrzeba,patrzećzróżnychpunk-
tów.Spróbujmyuprościćtobogactwoaspektówdoczterechpodsta-
wowychplanów.
23
Aspekttechniczny
Każdarzeczjestdziełemludzkichrąkuzbrojonychwstosowne
dozamierzeńinstrumentarium.Abyzrozumiećtenrodzajdziałal-
nościczłowieka,trzebakoniecznieprzywołaćpojęcietechniki.Czym
onajest?Filozofiadajelakonicznąodpowiedź:
Dotego,czymjesttechnika,należysporządzenieiużywaniena-
rzędzi,przyborówimaszyn,należąonesame,sporządzoneiuży-
wane,należąpotrzebyicele,jakimsłużą.Całośćtychurządzeńjest
techniką.Onasamajesturządzeniem,połacinie:instrumentum3.
Technikajestśrodkiemdoosiąganiazamierzonychcelów.Ale
tam,gdziestosujesięśrodki,gdziepanujeinstrumentalność—po-
uczaMartinHeidegger—tamrównocześnierządziprzyczynowość,
kauzalność:
Filozofiauczyodwieków,żesączteryprzyczyny:1.causama-
terialis,materiał,tworzywo,zktóregosporządzonajestnp.srebrna
czara;2.causaformalis,forma,kształt,któryprzybieramateriał;
3M.Heidegger:Pytanieotechnikę.Tłum.K.Wolicki.W:M.Heidegger:
Budować,mieszkać,myśleć.Esejewybrane.Wybórioprac.K.Michalski.Warszawa
1977,s.225.
