Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rycina5.13.
NeurotoksynaMPTP(1-metylo-4-fenylo-1,2,3,6-tetrahydropirydyna)ijejmetabolity–MPDP
(1-metylo-8-fenylo-2,3-dihydropiryna)orazMPP
+
(1-metylo-4-fenylopirydyna).
większy.Niewyjaśnionowsposóbzadowalający,zjakiegopowodukomórkitegoukła-
duobumierająprzedwcześnie.Dośćpowszechnierozważanajestkoncepcjaapoptozy
orazstresuoksydacyjnego.Próbywyjaśnieniapatomechanizmuchorobywiążesię
np.zautooksydacjąDAprowadzącądopowstaniamelaniny,flmarkera”procesów
autooksydacyjnych,ipowstaniarodnikaOH.
ZnaczenieneurotoksycznemożemiećzwiązektoksycznyonazwieMPTP
(1-metylo-4-fenylo-1,2,3,6-tetrahydropirydyna),uszkadzającyneuronydopaminergicz-
ne.DziałanietowywieraczynnymetabolitMPP
+
,blokującymitochondrialneprocesy
oksydacyjne(ryc.5.13).MPTPjesttoksynąmającąszczególnepowinowactwodoistoty
czarnej.Działaniejejwykrytowlatach70.ubiegłegostuleciaunarkomanównaduży-
wającychnarkotykówzanieczyszczonychtąsubstancją.Stwierdzanounichobjawy
szybkopostępującejchorobypodobnejdochorobyParkinsona,zpodobnymobjawem
morfologicznymwmózgu,jednakbezwystępowaniaciałLewy’ego.Badanianad
MPTPprzyczyniłysiędostworzeniaeksperymentalnychmodelichoroby,nasunęłyteż
(niepotwierdzonąjednak)możliwośćtoksycznegopochodzeniachorobyParkinsona.
WsposóbpodobnydoMPTP(araczejjegotoksycznegometabolitu,zktórym
wiążegostrukturalnepodobieństwo)możedziałaćsalsolinol,pochodnaizochinoli-
nowa,powstającaendogennieprzyudzialedopaminy.Przyudzialeodpowiedniejme-
tylotransferazypowstajeN-metylosalsolinol,któryjestodpowiedzialnyzaefektneu-
rotoksyczny.WykazanoistotnezwiększeniezawartościN-metylosalsolinoluwpłynie
mózgowo-rdzeniowymupacjentówzchorobąParkinsona.Stwierdzonoteżzwiększe-
niestężeniaN-metylotransferazysalsolinoluwlimfocytachosóbchorych.
Jakwspomniano,kaskadaprocesówwewnątrzkomórkowychprowadzącychdo
śmiercikomórekwchorobieParkinsonaniezostaładostateczniepoznana.Wgrę
wchodzikilkaprocesów,takichjakapoptoza,czyliprogramowanaśmierćkomórki,
nekroza,procesyekscytotoksyczne,atakżeprocesyzapalne.Obecniebadaniakon-
centrująsięnapoznawaniumolekularnychzjawiskzwiązanychzdysfunkcjąmito-
chondriów,wtymnaskutekstresuoksydacyjnegoiekscytotoksycznościwynikającej
zdziałaniaaktywującychaminokwasów,takichjakkwasglutaminowy,nareceptory
jonotropowe,szczególnieNMDA(zob.dalej).Wszystkietemechanizmymogązesobą
współdziałaćiwzajemniesiępotęgować(ryc.5.14).
Istotnąrolęwmechanizmieuszkodzeniakomórekodgrywadysfunkcjamito-
chondriów,wktórychzachodzizłożonyprocesdostarczaniaenergiinapotrzebyży-
ciowekomórek.MechanizmtenjestzwiązanyztransferemelektronuzNADPHdo
koenzymuQorazprzeniesieniemdwóchprotonówdomiędzybłonowejprzestrzeni
mitochondrium.BiorąonenastępnieudziałwsyntezieATP.Zaburzenietegoprocesu
100
