Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rzecząwłaśniebardzopożądanąipomocnądlaanalizyiwyciąganiawniosków,jasno
bowiemwskazuje,czyidojakiegostopniatenadzorczeukładyregulacyjneodgrywają
tujakąśrolę.
Trzeciagrupatometodyeksperymentalnestosowanebezpośredniona
człowieku.Metodologicznierzeczbiorąc,przyuwzględnieniuwszystkichograniczeń
wynikającychzeszczególnegorodzajubadanegoobiektu,sąonereplikąsposobów
postępowaniawypracowanychwlaboratoriachdoświadczalnychnazwierzętach.Nie
omawiającszczegółowocałegotegoobszernegozagadnienia,któremawieleaspek-
tów,nierazbardzoskomplikowanychikontrowersyjnych(deontologia,prawokarne),
należywskazać,żewodróżnieniuoddoświadczeńniedopuszczalnych(np.okrutne
inieludzkieeksperymentybakteriologiczneitoksykologicznejapońskichlekarzyna
jeńcachwojennychwczasieIIwojnyświatowejlubteżdoświadczeniamedycznena
więźniachhitlerowskichobozówkoncentracyjnych)istniejesporagrupabadań,które–
mimoposiadaniawszelkichcecheksperymentumedycznego*–są,anawetmusząbyć
przeprowadzanenaludziach**.Przykłademmożebyćstosowanieporazpierwszy
uczłowiekanowowyprodukowanychlekówbądźzupełnienowychmetoddiagnos-
tycznychiterapeutycznych,którepodługotrwałychdoświadczeniachnazwierzętach
itkankachinvitrouzyskałypozytywneocenyiatestylaboratoriówbadawczychipo-
wołanychdotegourzędów(dziś,zewzględunabardzoostreprzepisy,ominięcietakiej
proceduryjestniemożliwe).Innymrodzajemdoświadczenia,któremożemynazwać
eksperymentemprzypadkowymnaczłowieku,jestanalizaróżnychwskaźnikówfizjo-
logicznychprzeprowadzonaexpostuludzi,którzyzostalibezwiedniepoddaniszkod-
liwemudziałaniuczynników(np.zawartychwlekualbometodziepostępowaniadiag-
nostycznegolubterapeutycznego)oukrytymdziałaniuniepożądanym,ujawniającym
się:1)tylkouczłowieka,2)zdużymopóźnieniemlub3)dopierownastępnympoko-
leniu.Analizatakamożerzucićświatłonamechanizmpatogenetycznyuczłowiekabez
uciekaniasiędoeksperymentówlaboratoryjnych.Przykłademmożebyćsłynnaafera
talidomidowalubwykryciepatogenezypiorunującejpostacichorobyParkinsona
umłodychnarkomanówintoksykowanychjednązpochodnychmeperydyny.
Nazakończenieniniejszegorozdziałunależyzwrócićuwagęnadwaważne
zadaniaintegracyjne,jakieprzypadająpatofizjologiiwmedycynie.Popierwsze,pato-
fizjologiascala,podpewnymkątemwidzenia,tj.wzastosowaniudoprocesuchoro-
bowego,zagadnieniabędąceprzedmiotemzainteresowaniatakichdyscyplinpodsta-
wowych,jakfizjologia,biochemiaczybiofizyka,zajmującychsięróżnymiaspektami
prawidłowejfunkcjiorganizmu.Jesttowięcintegracjapozioma.Podrugie,patofizjo-
logiaintegrujewsposóbpionowytewłaśnienaukipodstawoweznaukamiklinicznymi.
Wpierwszymprzypadkuwspólnymmianownikiemjesteksponowanieelementupato-
logii,czylizaburzeń,wzjawiskachiprocesachżyciowychomawianychprzeztedys-
cypliny,wdrugimnatomiastpomostemjestprzebiegchoroby,któryprzezwymienione
naukipodstawowejestflrozkładanynaczynnikipierwsze”wpostaciróżnychzjawisk
iprocesówpatofizjologicznychzachodzącychwustrojuchorym.
Wobecszybkiegopostępuwiedzytakwbiomedycznychnaukachpodstawo-
wych(czywogóleprzyrodniczych),jakiwnaukachklinicznych,zrównoczesnąten-
dencjądospecjalizacjiwposzczególnychzagadnieniach,takarolaintegracyjnastanowi
koniecznośćwnauczaniumedycyny.Wdużymstopniuspadatonabarkipatofizjologii.
Trzebatuwspomnieć,żewwielukrajachniewyodrębniasiędyscyplinypodnazwą
flpatofizjologia”,jednakżewówczasprogramnauczaniaposzczególnychdyscyplin
*Wnomenklaturzeprawno-lekarskiejrozróżniasięeksperymentyleczniczeieksperymenty
naukowo-badawcze.
**Chodzioporównaniezesobądwóchgrup,zktórychjednajestpoddawanadziałaniu
czynnikaaktywnegobiologicznie,np.lekubędącegoprzedmiotemnaukowychdociekań,adruganie.
10
