Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nieśluzowejjelitagrubego,tzw.enterogastronów.Powojniedomenąjegozaintere-
sowaństałosiębadanieregulacjizaburzeńczynnościowychorganizmuprzezautono-
micznyukładnerwowy.Wprowadziłonpojęcievaguspulsusdlapojawiającychsię
okresówzwolnieniaczynnościsercaiobniżeniasięciśnieniatętniczegokrwipopoda-
niuadrenalinyiwyjaśniłtozjawiskoodruchowymzwiększeniemsięnapięciaośrodka
nerwubłędnegopopodrażnieniupressoreceptorówprzezzwiększoneciśnieniekrwi
wtętnicach.Badajączaburzeniaczynnościowewdurzeplamistym,stwierdziłczęścio-
weporażenieukładuprzywspółczulnegowtejchorobieiwyjaśniłprzyczynywystępu-
jącegowówczasniezupełnegorozkojarzeniaprzedsionkowo-komorowego.Wzakresie
patofizjologiiukładutrawieniaprzedstawiłoryginalnąteoriębiochemicznąpowsta-
waniachorobywrzodowej,przyjmującązajejpodstawowąprzyczynębrakenterogas-
tronów.Zainicjowałteżbadanianadzaburzeniamiprzemianylipidowejipatologią
chorobypopromiennej.
Uwieńczeniemwieloletniejdziałalnościnaukowo-dydaktycznejWalawskiego
byłyopracowaneprzezniegopodręczniki.Wykształciłteżlicznegronouczniów,kon-
tynuującychjegobadaniaizainteresowanianaukowewzakresiepatofizjologiiauto-
nomicznegoukładunerwowego,przewodupokarmowego,układukrążenia,zaburzeń
metabolicznychwmiażdżycy,patogennegodziałaniaśrodowiskanaorganizm,medy-
cynykosmicznejorazhistoriifizjologiiipatologiipolskiej.
PierwszymprofesorempatologiiogólnejidoświadczalnejnaUniwersytecie
Poznańskimwlatach1921–1947byłIgnacyHoffman(1873–1947).Zajmowałsięon
główniepatofizjologiądziedziczeniaichemioterapią.PoIIwojnieświatowejpoważne
osiągnięcia,zwłaszczawdziedziniepatofizjologiikrążeniakrwiiregulacjineurohor-
monalnej,miałEdwardCzarnecki(1892–1970),kierownikKatedryiZakładuFizjo-
logiinaUniwersytecieiwAkademiiMedycznejwPoznaniu.W1947r.opracowałon
doświadczalnymodelwstrząsubarwnikowego;wkrótcestałsięmiędzynarodowym
autorytetemwtymzakresie.Głośnestałysięjegoosiągnięciadotyczącezwłaszcza
opisaniazwiększeniasięciśnieniakrwiwżylewrotnejpsainastępczezaburzeniaczyn-
nościwątrobywtegotypuwstrząsie,badanianadroląukładumakrofagówwpowsta-
waniuihamowaniuobjawówwstrząsuorazwykazaniepatogenetycznegoiobjawowe-
gopodobieństwawstrząsubarwnikowegozewszystkimiinnymirodzajamiwstrząsów.
WgłośnejwPolscewlatachpięćdziesiątychdyskusjinadpierwotnymflmiejscem”
powstawaniawstrząsuhistaminowegoopowiedziałsięzazdecydowanienajbardziej
prawdopodobnąipełnąteoriąnaczyniopochodną(Walawski),aniesercopochodną
(szkołalwowsko-wrocławskaAndrzejaKlisieckiego,1895–1975).
PoIIwojnieświatowejpowstaływPolscenoweośrodkinaukowo-badawcze,
m.in.wSzczecinie,Gdańsku,Białymstoku,Łodzi,Katowicach,LublinieiweWrocła-
wiu.Naszczególnąuwagęzasługujeośrodekwrocławski,wktórymKatedręiZakład
PatologiiOgólnejiDoświadczalnejUniwersytetuiAkademiiMedycznejzorganizował
iprowadziłwspomnianyjużHugonKowarzyk(wlatach1946–1977).Jegodziałalność
dotyczyłapatologiikrwiipatologiiklinicznej.Interesowałogogłównierozwiązanie
problemówistotnychdladiagnostykiiterapii.WlatachpięćdziesiątychXXw.opra-
cowałnaukowoipraktyczniepodstawywektokardiografiisercaizainicjowałwPolsce
szerokiebadaniawtejdziedzinie.Rozpocząłteżpracenadpomiaramiwektora
natężeniapolawektokardiogramuzapomocąsieciodprowadzeńwektokardiograficz-
nych(tzw.diamentoidu).Dużouwagipoświęciłteżzaburzeniomkrzepnięciakrwi.
Wlatach1952–1954opisałswoistąproteazętrombinową,biorącąudziałwpowsta-
waniuskrzepuiwprocesiefibrynolizy,aw1961r.odkryłantyprotrombinęC,umoż-
liwiającąkonwersjęprotrombinywtrombinę,iudowodnił,żedojejdziałanianiezbęd-
najestobecnośćVczynnikakrzepnięcia–proakceleryny.
