Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naprzetopowiedzieć,iżwpraktycelekarzzwracauwagęgłównienatreścirelatywne.
Teostatniezmieniająsię,przedewszystkimwrazzaktualnymstanemwiedzymedycz-
nej.Pewnejednakznaczenie(zapewnenawetwiększe,niżskłonnibylibyśmyzrazu
przypuszczać)marównieżstosuneklekarzadooczekiwań–abywa,żeidowymagań–
chorego,istniejąwreszciekryteriaakceptowanespołecznie.Niekażdyprzecież,kto
jestchorywedługkryteriówbiologicznych,bywauznanyzatakiegowsensiespołecz-
nym,zwłaszczazaśwujęciuprawnym.Dlaprzykładu:nałogowegopalaczatytoniu
(uktóregochoćbyprzewlekłezapalenieoskrzeliprzesądzaochorobiewsensiebio-
logicznym)własneśrodowiskorodzinneizawodoweuważanaogółwżyciucodzien-
nymzazdrowego;takżelekarzwydamuświadectwooniezdolnościdopracyzapewne
tylkowokresachzaostrzeniachoroby,uwarunkowanegonp.zakażeniemnakładają-
cymsięnasprawęzasadniczą.
Dynamikęprocesówskładającychsięnato,conazywamyzdrowiem,albona
to,couważamyzachorobę,możnaprzedstawićjakopewnąciągłość:nieprzerwane
następstwozjawiskmiędzydwomapozycjamiekstremalnymi(ryc.3.1).Wahania
aktualnejrównowagiczynnościowej(R)ustrojuzachodząmiędzyoptimumzdrowia
(pozycja1.)aśmiercią(pozycja6.).Każdezaburzenietejrównowagiodchylawskaź-
nikRwprawo,każdyefektywnyodczynkompensacyjny–wlewo.Wokółpozycji2.,4.
i5.zaznaczonokropkamiobszarumownieodpowiadającyoscylacjomfunkcjiustro-
jowych.Pozycja3.odpowiadaumownejgranicymiędzyzdrowiemachorobą(granica
ta–oczymjeszczeniżej–niedajesięokreślićprecyzyjnie,corównieżilustrujewy-
kropkowanyobszarwokółpozycji3.).Wtymujęciuzdrowiuodpowiadaobszarroz-
ciągającysięodpozycji1.(tj.optimumzdrowia)doprawegobrzeguoscylacjiwskaź-
nikaRwokółpozycji3.,chorobie–obszarodlewegobrzeguoscylacjiwokółpozycji3.
ażdopozycji6.Pozycja2.obrazuje(dlaprzykładu)umowniedośćdobry–alenie
optymalny–stanzdrowia;wszystkieczynnikiobniżającesprawnośći/luboporność
ustroju(np.przebytechoroby,częstystres,takżesamupływlatżycia)przesuwają
pozycję2.corazbardziejkupozycji3.Działanieczynnikapatogennegomożespowo-
dowaćprzekroczeniepozycji3.,coodpowiada,jakwspomniano,chorobie,tj.pato-
Rycina3.1.
Dynamikaprocesówzdrowiaichoroby.Opiswtekście.
21
