Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
gennymwprzebieguzapaleniaotrzewnejpoprzedziurawieniujelita.W1895r.przed-
stawiłteżpełnąteorięetiopatogenezyzapaleniaotrzewnej.Kleckibyłteżautorem
oryginalnegodwutomowegopodręcznikapatologiiogólnej(1928–1935),wktórym
omówiłzagadnienianozologiiogólnejidziałaniazewnątrzpochodnychczynnikówcho-
robotwórczych,naukęoodporności,patogennedziałaniebakteriichorobotwórczych
zwierząt,zapaleniaorazzaburzeniatermoregulacji.Wykształciłm.in.AdamaWrzoska
(1875–1965),KazimierzaPelczara(1894–1943)iHugonaKowarzyka(1906–1985).
WśródnastępcówKleckiegowkońculattrzydziestychXXw.działalnośćnau-
kowąrozwinąłJerzyFegler(1899–1958),podczasIIwojnyświatowejprofesorPol-
skiegoWydziałuLekarskiegouniwersytetuwEdynburgu.
DrugiwkolejnościchronologicznejUniwersytetWileński(utworzonyw1578r.
przezStefanaBatoregojakokolegiumjezuickie)byłwielokrotniereformowany,prze-
mianowywany,zamykanyiotwieranyponownie.W1919r.zostałuruchomionyprzez
NaczelnikaPaństwa–JózefaPiłsudskiego–podimieniemswegopierwszegofunda-
toraidziałałdoprzejęciagowlistopadzie1939r.przezwładzelitewskie.Profesorem
patologiiogólnejidoświadczalnejbyłtuKazimierzPelczar.Jegobadaniazzakresu
immunologiinowotworówipracenadwzrostemirozpademguzówwpłynęłynazmia-
nywpostępowaniuterapeutycznymwkliniceonkologicznej.
Różnorodnezmianyprzechodziłpowołanyw1661r.przezJanaKazimierza,
jakoAkademiaLwowska(teżprowadzonaprzezjezuitów),UniwersytetLwowski.Nie
wdającsięwwyjaśnieniaskomplikowanychkoleidziejówtejuczelni,przypomnijmy,że
ostatecznieWydziałLekarskizostałreaktywowanydopierow1894r.Pierwszymkie-
rownikiemKatedryiZakładuPatologiiOgólnejiDoświadczalnejbyłJanPrus(1859–
1926),prekursorreanimatologii,któryw1899r.wydałpracęoożywianiuludzipora-
żonychprądemelektrycznym.Jegonastępca,EdmundBiernacki(1866–1911),prze-
szedłdohistoriijakoodkrywcaobjawuopadaniakrwinekczerwonych,takistotnego
wdiagnostycestanówzapalnych.Zjawiskotozaobserwowałonw1894r.,gdybył
jeszczelekarzemSzpitalaWolskiegowWarszawie;jednocześniepodałmetodyprak-
tycznegowykorzystaniategoobjawu,opracowałspecjalnąaparaturępomiarowąiopi-
sałpierwszewynikilaboratoryjneikliniczne.W1906r.wydałpierwszypolskipodręcz-
nikhematologiiflZaryspatologiikrwi”.
ProfesorempatologiiweLwowiebyłBiernackikrótko–zaledwie3lata(1908–
1911).W1916r.KatedręiZakładobjąłuczeńGluzińskiego–MarianFranke(1877–
1944),przedewszystkiminternista(nefrologikardiolog).Prowadzonejprzezsiebie
placówcenadałkierunekbadawczo-kliniczny;pozostawiłsporopraczzakresupato-
fizjologiikrwiikrążenia.
SilnyośrodeknaukowyzorganizowałwelwowskiejAkademiiMedycynyWe-
terynaryjnejWacławMoraczewski,doktormedycynyuniwersytetuwZurychu(1895)
idocentchemiilekarskiejUniwersytetuLwowskiego(1918).Wlatach1929–1933kie-
rowałwtejuczelniKatedrąorazZakłademChemiiFizjologicznejiPatologiiOgól-
nej.Rozgłosświatowyprzyniosłymuprzeprowadzonew1897r.pionierskiebadania
nadprzemianąmateriiwbiałaczkachipseudobiałaczkach.W1936r.opisałzjawi-
skozatrzymywaniawodyworganizmiepodiecietłuszczowejisilnydiuretycznywpływ
dietybiałkowej.Należałdopionierównowocześniepojmowanejpatologiiklinicznej
wPolsce.
Wielkiezasługiwrozwojupolskiejpatofizjologiimaośrodekwarszawski.Stałe
wykładyztegozakresurozpocząłw1816r.naUniwersytecieKrólewskimJacek
Dziarkowski(1747–1828),pionierszczepieńprzeciwkoospiemetodąjennerowską
wPolsceiautorpierwszejpolskiejfarmakopeiszpitalnej.Pozamknięciuuniwersytetu
wwynikurepresjicarskiejpoprzegranejwojniepolsko-rosyjskiej(1830–1831)nastą-
piłaprzerwawnauczaniumedycyny,trwającaprzeszłoćwierćwieku.Dopierow1857r.
władzezezwoliłynaotwarcieAkademiiMedyko-Chirurgicznej,którapopięciulatach
weszłajakojedenzczterechWydziałówwskładsłynnejSzkołyGłównejWarszawskiej.
17
