Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcie,istotaiklasyfikowaniepatologiispołecznych
patologicznewystępująceuczłowiekasąwypadkowąwieluczynników,
aczasamiidziełemprzypadku,niemniejjednakichskutkisąniekorzystne
zarównodlasamejjednostki,jakicałegospołeczeństwa.
Wyjaśniającpojęciepatologii,bardzoczęstoodwołujemysiędozaburzeń
procesusocjalizacji.Uwzględniajączakresicharakter,aprzedewszystkim
dynamikęispecyfikęprzebiegudezorganizacjiipatologizacjipostawiskład-
nikówosobowościowych,Cz.Czapówwymieniatrzyodmianywadliwości
socjalizacji,któreleżąupodstawspołecznegowykolejenia,azatemizacho-
wańpatologicznych77:
▪flzwichniętąsocjalizację”–którajestefektemstosowanianiewłaści-
wychzabiegówwychowawczych,odrzuceniaemocjonalnego,atakże
zadatkówdziedziczonychiurazówpsychicznychbędącychskutkiem
przebytychchoróbwewczesnychstadiachrozwojowych,głównie
wokresiesocjalizacjipierwotnej;
▪demoralizację–polegającąnaodrzuceniuprzyswojonychwartości
zgodnychzespołecznymioczekiwaniaminaskuteknegatywnych
wpływówśrodowiskowych,wtymróżnegorodzajugrupanta-
gonistyczno-destruktywnych,
czyli
z
demoralizacją
mamy
do
czynieniawsytuacji,gdyjednostkawłaściwiezsocjaliozowanapodlega
procesowidesocjalizacjiiodrzucalubkontestujespołecznieuznane
iprzyswojonewcześniejwartości;
▪socjalizację
antagonistyczno-destruktywną78
–
która
dotyczy
osóbwychowywanychwśrodowiskupatologicznym(np.rodzinie
patologicznej),azatemdotyczyosób,któreodnajmłodszychlatprzy-
swajająsobiewartościiwzorcezachowańodbiegająceodspołecznie
przyjętychnormiwartości.
Prawdopodobieństwo,żejednostkaprzyswoisobienegatywnewzorce
zachowań,wzrastawmiarękumulowaniasięniekorzystnychczynników
wjejdoświadczeniużyciowym,warunkowanychniejednokrotniejejpodat-
nościąnategotypuzachowania.Zatemmożemywyróżnićdwatypyczyn-
nikówmającychnegatywnywpływnajednostkęijednocześniedeterminują-
cychprzyswajanieprzezniąpatologicznychformzachowania:
▪czynnikibiopsychiczne(biologiczno-organiczne),takiejakuszkodze-
niacentralnegoukładunerwowego(uszkodzeniatkankimózgowejsą
przyczynącharakteropatii),uwarunkowaniadziedziczne;zaburzenia
rozwojuspowodowanedefektamiukładunerwowegoczynarządów
zmysłów,atakżeprzebytymichorobami,psychopatycznastruktura
osobowościitp.,zaburzeniazwiązanezokresemprenatalnym(błędy
wżywieniu,nadużywanieprzezmatkęwokresieciążyalkoholuczy
narkotyków);
77
Cz.Czapów,Wychowanieresocjalizujące,dz.cyt.,s.140–141.
78
WpracachL.Pytkimożnaspotkaćokreślenieflsocjalizacjapodkulurowa”.
38
