Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcie,istotaiklasyfikowaniepatologiispołecznych
poszczególnejednostkiprzejawiającezachowaniapatologiczne,podmiotyper-
sonalnezbiorowe,awśródnichrodzinaiwystępującewniejzjawiskaocha-
rakterzepatologicznym,czyteżrodzinypatologiczne,małegrupyspołeczne,
wtymgrupypatologiczne(podkulturymłodzieżowe,grupyprzestępcze,sek-
ty)czywreszciespołeczeństwo,lubjegoczęść(np.ludziemarginesuokreślani
jakounderklas),narzucającewstosunkudoswoichczłonkówlubinnychspołe-
czeństwalbotolerującezachowaniauznawaneprzezspołecznośćmiędzyna-
rodowązapatologiczne,czyteżpodmiotystrukturalne,czyliróżneinstytucje
ocharakterzespołecznym,wktórychmogąpojawiaćsięzachowaniapatolo-
gicznespecyficznedlaróżnegotypuirodzajuspołecznychorganizacji.
1.7.Klasyfikowaniepatologiispołecznych
Nieprecyzyjneiniejasnedefinicje,atakżebrakpowszechnieuznanych
kryteriówodróżniającychzachowaniapatologiczneodniepatologicznych
powodują,żetrudnojestdokonaćichklasyfikacji.Natowszystkonakładasię
równieżfakt,żeanalizujączjawiskapatologiczne,wielubadaczypostrzegaje
zperspektywyzaburzeńzachowania,dewiacjispołecznych,zaburzeńzacho-
wania,społecznegonieprzystosowania,niedostosowaniaiwykolejenia,które
tozjawiskaobejmujązbytwieleformzachowańitotakzróżnicowanych,że
trudnojepoddaćstrukturyzacjiikategoryzacjizzastosowaniemjakiegośuni-
wersalnegokryterium.
Najczęściejzjawiskpatologiispołecznejdzielisięnatrzykategorie,
uwzględniającjakopunktodniesieniaczłowiekajakopodmiotsprawczytego
typudziałań.Sąto102:
▪zjawiskazwiązanezżyciemjednostki,określanejakopatologieindy-
widualne;
▪zjawiskazwiązanezżyciemrodziny,określanojakopatologierodziny;
▪zjawiskapowstającewgrupachorganizacyjnych,określanejakopato-
logiestrukturspołecznych.
Czasamizwracasięuwagęnaśrodowisko,wktórymdanezjawisko
występujeiwymieniasię:patologiewśrodowiskurodzinnym,patologie
wśrodowiskurówieśniczym,patologiewśrodowiskuszkolnym,patologie
wśrodowiskupracy,patologieocharakterzeogólnospołecznym.Zkolei
wśródzjawiskpatologicznychwymieniasięnajczęściej:alkoholizm,narko-
manię,samobójstwa,przemoc,przestępczość,prostytucjęitd.Niejestzatem
łatwymzadaniemuporządkowanietychróżnychpodejśćdozjawiskocha-
rakterzepatologicznym.
102
ZobaczS.Akoliński,Problemypatologiispołecznej,[w:]Politykaspołeczna,A.Rajkiewicz
(red.),Warszawa1979;J.Wódz,Zjawiskapatologiispołecznejasankcjespołeczneiprawne,
dz.cyt.,U.Świętochowska,Patologiecywilizacjiwspółczesnej,dz.cyt.
50
