Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wymienionejUstawy).KaraniemkryminalnymwPolsce,wpojęciuprzyjętym
wtejpracy,zajmująsięnastępująceorgany:
-ścigania;
-wymiarusprawiedliwości;
-penitencjarne.
Organytewpodobnymstopniubiorąudziałwprocesie,któryobejmuje
działaniaizdarzeniazwiązanezdefiniowaniemspołecznym,wykrywa-
niem,osądzaniemiegzekwowaniemkaryoraztworzeniemnarracjikrymi-
nologicznejwstosunkudosprawcówprzestępstw.Wymienioneinstytucje
tworzątakżepewienfunkcjonalnypodwzględemsocjologicznymipragmatyczny
podwzględemnormatywnymsystemwzajemnychwarunkowańnakazującybada-
czowizdziedzinynaukspołecznychtraktowaniegojakojedenpodmiotiglobalna
zmiennaniezależnabadaniawszelkichskutkówoddziaływaniakarkryminalnych.
Proceskaraniakryminalnegorozumianybędziewtejpracyszeroko,jako
aplikowaniezarównoosobiesprawcyprzestępstwa,jakiosobombezpo-
średniozniąpowiązanym(naprzykładrodzicom,rodzeństwu,dzieciom,
ofiaromprzestępstw,wtymostatnimprzypadkupoprzezprocesspołecznego
współkaraniaiwtórnejwiktymizacji45)zróżnicowanychoddziaływańspecy-
ficzniestymulujących,dokonywanenaróżnychetapachżyciajednostki.Przy
czymczynnościteprzypisanesąwymienionymwyżejinstytucjomkarania
kryminalnego.Oddziaływaniatewywołująefektysuigenerisukładającesię
wswoistysyndromkryminalny.Pomimotego,żeorganyściganiadejuresą
zobligowanedowykrywaniaprzestępstwiichsprawców,wrazzorganami
sądowymiipenitencjarnymi,defactotakżemodelująspołecznekonstruo-
wanieprzestrzenizwiązanejzkaraniemkryminalnymiadministrująnią46.
Stądichwpływnarzeczywistośćspołecznąiwychowawcząjestkonstruk-
tywny,wieloaspektowyiwielopłaszczyznowy.
Jakkażdezjawiskoiprocesspołecznykaraniekryminalnewywołuje
zróżnicowaneskutki(wpewnymrozumieniu:efekty47).Spośródszerokiego
---
---
-----
-
45Społecznewspółkaraniejestturozumianejakoniezawinioneponoszeniedolegliwości
bezpośredniowynikającychzdolegliwościkarnejaplikowanejosobieskazanej.Wtórnawiktymi-
zacjaza:M.Bobrowicz,Wiktymizacjawtórna,[w:]L.Mazowiecka(red.),Wiktymizacjawtórna,
Geneza,istotairolawprzekształcaniupolitykitraktowaniaofiarprzestępstw,Warszawa2012,s.1-5.
46Pojęciespołecznegokonstruowaniarzeczywistościza:P.L.Berger,T.Luckmann:Spo-
łecznetworzenierzeczywistości.Traktatzsocjologiiwiedzy(rozdz.2,pkt.2:Uprawomocnienie),
Warszawa2010.
47Efektrozumianyjesttutajjakozamierzonyiwjakimśstopniuosiągniętyskutekdziała-
niacelowego.Karanie,jakkażdedziałaniespołeczne,wywołujeefektywpostaciwykonania
wyrokusądukarnegowprzedmiocieukarania.Jednakproceskaraniainstytucjonalnegopo-
wodujetakżeszeregskutkówniezamierzonychprzezustawodawcęprawno-karnegoZatem
karakryminalna-jakmożnahipotetycznie,napodstawiedostępnejliteraturyijejanalizy
intertekstualnejstwierdzić-wywołujezarównoefekty,jakiskutkiniezamierzone.Wniniej-
26
