Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WPRoWadZeNie
Konarzewskinielekceważyteoretycznychpodstawwychowania,ale
pokatastrofalnymichzdegradowaniuwpaństwietotalitarnymuważał,że
dalszeutrzymywanietegostanurzeczyszkodzirozwojowipedagogikijako
nauki.Wczasietransformacjiustrojowejpostulowałuruchomieniemetape-
dagogicznejrefleksjiostaniewiedzy,byuświadomićpedagogomznaczenie
koniecznościkonsekwentnegouprawianiabadańempirycznych,którepro-
wadziłybydonaukowouzasadnionychzmianwrzeczywistościedukacyjnej.
DZadanie,jakiestoiprzedmetapedagogiką,polegawięcnaufundowaniu
takiegopojęciaprawdziwości,którejednocześniewykluczałobydogmatyzm
iarbitralneutopie.Sądzę,żewswoiściepedagogicznymsensieorzecznik
«prawdziwy»mógłbyznaczyćtyle,co«możliwydourzeczywistnienia»9.
Pedagodzypowinnizatemgłębiejsięgaćdonaukpogranicza,dopsy-
chologii,socjologii,naukoczłowieku,by–niezależnieodprowadzenia
własnychbadańempirycznych–wydobywaliznichwiedzę,którabędzie
sprzyjaćpodejmowaniudziałańinnowacyjnychalbouruchamianiuoporu
wobecnich,wzależnościodrozpoznanychczynnikówzmianwychowaw-
czych.DWpedagogicesłusznejestto,cozmierzadozaspokojeniaspołecz-
nejpotrzebyoświatowej,rozwiązujerealnątrudność,usuwadotykalną
przeszkodę.Pedagogikazwiązanazżyciemwsamymżyciuwinnaszukać
kryteriówsłusznościswoichprac”10.
Natomiastprzeciwnybyłwtymokresieeksponowaniujakonaukowej
tylkopedagogikiempirycznejBogdanSuchodolski,uważając,żewprawdzie
niezwykleważnejestuzyskiwaniewynikówempirycznychbadańoeduka-
cyjnejrzeczywistości,aleonasamazmieniasię,toteżiwiedzanatematczło-
wiekaijegowychowaniatracinatakufundowanejbazieempirycznejswoją
wartość.DTymczasemwhoryzontachbadańempirycznychrzadkosięmieści
poszukiwanietego,cojesticomanifestujesięjakogotoweiwidoczne.Jestto
utożsamieniemylące.Poznanieistniejącejrzeczywistościjestwówczastylko
pełneipożyteczne,gdyuwzględniato,cojest,ito,cosięrodzi.[ł]Wtym
sensiestwierdzamy,iżczłowiekniejesttakim,jakimjest,lecztakim,jakim
sięstaje”11.Potrzebnesątakżeteorie,nawetutopijnekonstrukty,bybadać
człowiekawaspektachjegopowołania,dążeniadowartościczytakżebycia
twórcąwartości,wktórychrealizacjipomocnyjestpedagog.Tegotyputeo-
riestanowiąrodzajpedagogicznejfikcji,zacierającdotychczasowegranice
wiedzyorazgenerującswoistegorodzajuatrakcyjnośćmodelikształceniaczy
wychowania,któremogąinspirowaćpraktykęedukacyjną,uruchamiaćnie-
spotykanyoptymizmczynamysłnaukowcównadkonstruowaniemnowych
9K.Konarzewski,dz.cyt.,s.21.
10Tamże,s.24.
11B.Suchodolski,Pedagogikajakonaukaoczłowieku,DRocznikPedagogiczny”
1989,t.12,s.11.
