Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Komunikacjaaspołeczeństwo
wJaponiiwlatach768_770n.e.(Goban-Klas,2001,
s.19).WEuropiedopierowpołowieXVwieku
JohannGutenbergwynalazłiwcieliłwżyciepo-
mysłdrukowania,przygotowując200egzempla-
rzyBiblii.
Wynalezieniepismaprzyniosłowieleistot-
nychzmianwżyciuczłowieka,m.in.możliwości:
zapisywaniaróżnegotypuinformacjiuła-
twiającychprzypominaniewydarzeńzprze-
szłości;
tworzenialiteraturysłużącejrozwojowidu-
chowemu,np.wierszyczyopowiadań;
wielokrotnegoczytaniatekstów;
tworzeniawielkichzbiorówinformacyjnych
obejmującychdużeobszarywiedzy;
przesyłaniawiadomościnaznaczneodległo-
ści,cozwiększyłozdolnościkomunikacyjne
człowieka.
Wprowadzeniepismamiałoteżistotnywpływ
nasposóbfunkcjonowaniaiprzetwarzaniawia-
domościprzezczłowieka.Zapisanieinformacji
zapomocąalfabetuoznaczałoodseparowanie
tychinformacjiodkontekstu,cospowodowało
tworzeniezbioruodosobnionychpojęćdochwili,
kiedynaszumysłprzetworzyjewobrazy.Alfabet
przyczyniłsiętakżedoużywaniapojęćwstruk-
turzepokawałkowanej.Miałotowpływnawyko-
rzystaniepojęciowejęzykanawetwustniepro-
wadzonymdyskursie(deKerckhoVe,1996,s.113).
TospostrzeżeniedokonaneprzezDerrickade
KerckhoVe)a,uczniaMcLuhana,maogromne
znaczeniedlawspółczesnejcywilizacjiopartejna
alfabecie.Wtrakcienaukiwszkole,gdziedomi-
nujealfabet,przywiązujesięwiększąwagędo
znaczeniaposzczególnychsłówniżdotematu
rozmowyczyintencjimówiącego.
W1977rokuJackGoodyzwróciłuwagęna
wpływpismanarozwójmyśleniakrytycznego.
Zapisanemyśliinnychosóbmogąbyćkonfronto-
wanezmyślamiczytającego,copozwalaprzy-
spieszyćprocestworzeniamyślenialogicznego
ianalitycznego.JerzyBobryk(2001,s.22),podąża-
jąctymtokiemmyślenia,wysunąłhipotezę,że
Urozciągającesięwczasiehistorycznymjakościo-
wezmianymyśleniapozostająwdośćścisłym
związkuzmedium,jakimjestpismo».
Pismo,zastępującmądrośćwiedzą,wznacz-
nysposóbwpłynęłonanaszumysł.Człowiek
dziękipismuzwiększyłmożliwościkorzystania
zzasobówkulturowychludzkości,atakżezwie-
lokrotniłilośćwytwarzanejwiedzyoraztempo
jejprzekazywania.Pismospowodowałoteżzbu-
dowaniewielunowychzwiązków_zarównomię-
dzyludźmi,jakiwumyśleczłowieka(tamże,
s.11).Niebezznaczeniajesttakżewpływpisma
najednolitośćprzetworzeniakulturyprzezzmysł
wzrokuwszystkichczłonkówspołeczności.Co
więcej,kulturapismadostarczaczłowiekowina-
rzędziatłumieniajegouczućiemocjipodczas
działania,atakżeumożliwiadziałaniebezreago-
wania,bezzaangażowaniawsposóbbezpośredni
(por.McLuhan,2004,s.135).
Możliwośćgromadzeniazasobówpiśmienni-
czychikorzystaniaznichniewątpliwiefawory-
zujezindywidualizowaneuczeniesię,współza-
wodnictwoiautonomięosobistą(Postman,1995,
s.27).Matodalekoidącekonsekwencjedlaefek-
tów,jakieosiągaszkoła.Natenwynikwpływateż
zmianadominującegoreceptoraodbioruinfor-
macjizesłuchowegonaobrazowy.
WspominanyjużNeilPostman(1995,s.26)
zwracauwagę,żewszechobecnydrukkładziena-
cisknalogikę,kolejność,historię,wykład,obiek-
tywność,dystansidyscyplinę.Wywieratoistotny
wpływnaedukacjęczłowieka.Kształtowanie
przezpismomentalnościjednostkipowoduje
głębokiezmianywjejrozwoju.
1.1.3.Epokamediów
elektronicznych
Pojawieniesięmediówelektronicznychbyłoko-
lejnązmianąwfunkcjonowaniuzarównoczło-
wieka,jakicałegospołeczeństwa.Zmianatazo-
stałazapoczątkowanawpołowieXIXwieku,
kiedytoporazpierwszywkomunikowaniuza-
stosowanotelegraf,poczympojawiłysiękolejne
wynalazkitelekomunikacyjne:telefon,płytygra-
mofonowe,aparatfotograficznyifilmowy.Wiek
XXwprowadziłnastępnemedia:radio,telewizję
orazkomputeryiInternetoplatającypajęczyną
informacyjnącałyświat.Nowetechnicznewyna-
lazkikomunikacyjnenieusuwaływcieńdotych-
czaswykorzystywanychmediów,alezwiększały
możliwościczłowieka.Jednocześnienowetech-
nologiekomunikacyjneniczegoniedodałyani
nieodjęły,poprostuzmieniływszystkowoto-
czeniuczłowieka.Każdąznichobudowałyinsty-
20
