Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zaktórączłowiektracitrzeźwyosądrzeczywistości,gubiswojeide-
ałyipogrążasięwmrokufałszywychideologii?”7.Dajetuosobie
znaćantynomicznastrukturawartości,gdzienazbytkonsekwentne
zaangażowaniewjednodobro,bezrównoległejtroskioprzeciw-
stawneikonkurencyjne,aledialektyczniepowiązaneinnedobra,
prowadzidokatastrofy.Zaistebyłtoruchstaczaniasię,tuszującytę
tendencjęwewrzawieogólnejspołecznejatmosferynacjonalistycz-
negoentuzjazmuiantysemickiejfrustracji.Eliadejeszczew1933
rokupodpisałapelintelektualistówprzeciwkoprześladowaniuŻy-
dówwNiemczech.Wlatach1933—1935pisałjeszcze—choćpod
pseudonimem—krytycznetekstyoideologiachfaszystowsko-hi-
tlerowskiejikomunistycznej.Alejużpodkoniec1935rokuzaczął
chwalićideenacjonalistyczne,aw1936uznałantysemityzmza
uzasadniony.W1937rokuwstąpiłdoŻelaznejGwardii,używając
jużwtedyretorykigłoszącejflzalanieprzezŻydów”ibagatelizując
znaczeniehitlerowskichobozówkoncentracyjnych,apóźniej,pod
koniecwojny,boleśnieprzeżywającklęskiRzeszy.Jegoprzyjaciel,
żydowskipisarzMihailSebastian,zrosnącyminiedowierzaniem,
rozczarowaniemirezygnacjąobserwowałtęprzemianę.Odnoto-
wywałwDziennikułwspółpracęEliadegozantysemickąprasą,
apologięlegionistów,namiętnąobronęprzemocypolitycznej,anty-
żydowskiewypowiedzi.Naprzykład,2marca1937rokuSebastian
zapisał:flDługadyskusjapolitycznazMirceą,uniegowdomu.Nie
sposóbtegostreścić.Byłliryczny,niejasny,krzykliwy,strofującył
Wybieramztegowszystkiegotylkojegooświadczenie,nareszcie
szczere,żekochaGwardię,pokładawniejnadziejeioczekujejej
zwycięstwa.[ł]JeślichodzioGoguRădulescu[ł],studenta-libe-
rała,któregobitomokrympowrozemwsiedzibiegwardzistów,to
dobrzemutak.Takwłaśnienależypostępowaćzezdrajcami.On
sam,MirceaEliade,niepoprzestałbynatym,alebymuioczywy-
drapał.Wszyscy,którzyniesągwardzistamiiuprawiająpolitykę
innąniżgwardyjska,tozdrajcynarodu,zasługującynatakilos”8.
Nienawistnapasjapolitycznarumuńskiegouczonegorozwiałasię
7K.Czyżewski:Liniapowrotu.Zapiskizpogranicza.Sejny2008,s.322.
8M.Sebastian:Dziennik1935—1944.Przeł.J.Kotliński.Sejny2006,
s.175—176.
24
