Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1

Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-01-14055-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2003

Liczba stron:

491

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1. Red. Kwieciński, Zbigniew; Śliwerski, Bogusław . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, 491 s. ISBN 978-83-01-14055-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Kwieciński, Z.

A2 Śliwerski, B.

T1 Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2003

SN 978-83-01-14055-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 195, author = "", editor = "Kwieciński, Zbigniew and Śliwerski, Bogusław", title = "Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2003", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-14055-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Kwieciński, Zbigniew

ED - Śliwerski, Bogusław

TI - Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2003

SN - 978-83-01-14055-7

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Kwieciński, Zbigniew; Śliwerski, Bogusław. Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1 [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003 [dostęp: 23 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/pedagogika-podrecznik-akademicki-t-1-zbigniew-kwiecinski-boguslaw-195.

edukacja, teorie wychowania, socjologia edukacji, wychowanie, oświata, szkoła, szkolnictwo

Podręcznik: • wprowadza w świat podstawowych pojęć i zagadnień pedagogiki, przedstawionych w szerszym kontekście społeczno-kulturowym, • omawia wybrane prądy i kierunki współczesnej pedagogiki, • zapoznaje z dziejami wychowani...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-14055-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2003

Liczba stron:

491

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa (Zbigniew Kwieciński)7
Część I. PEDAGOGIKA JAKO NAUKA14
Wstęp (Krzysztof Rubacha)14
Rozdział 1. Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin (Krzysztof Rubacha)17
1.1. Podstawowe pojęcia w pedagogice20
1.2. Związek pedagogiki z innymi naukami25
Rozdział 2. Metody zbierania danych w badaniach pedagogicznych (Krzysztof Rubacha)30
2.1. Metody jakościowe30
2.1.1. Ogólna charakterystyka metod jakościowych30
2.1.2. Obserwacja etnograficzna32
2.1.3. Wywiad36
2.1.4. Analiza archiwów40
2.1.5. Cechy wspólne badań jakościowych42
2.2. Metody ilościowe43
2.2.1. Ogólna charakterystyka metod ilościowych43
2.2.2. Metody obserwacyjne44
2.2.3. Metody sondażowe47
2.2.4. Cechy wspólne metod ilościowych50
2.3. Strategie łączenia badań jakościowych i ilościowych51
2.4. Metody zbierania danych a typy badań pedagogicznych53
Rozdział 3. Budowanie teorii pedagogicznych (Krzysztof Rubacha)55
3.1. Paradygmaty nauk społecznych a budowanie teorii pedagogicznych55
3.2. Kierunki rozwoju teorii pedagogicznej63
Bibliografia65
Część II. ROZWÓJ I ZMIENNOŚĆ WYCHOWANIA I KSZTAŁCENIA70
Wstęp - pochwała historii i wykształcenia historycznego (Stefan Wołoszyn)70
Rozdział 1. Wychowanie w społeczeństwach pierwotnych (Stefan Wołoszyn)73
Rozdział 2. Wychowanie i "nauczanie" w cywilizacjach starożytnego Wschodu (Stefan Wołoszyn)76
2.1. Chiny76
2.2. Indie78
2.3. Inne kultury starożytnego Wschodu80
Rozdział 3. Wychowanie w starożytnej Europie (Stefan Wołoszyn)83
3.1. Wychowanie w Grecji83
3.1.1. Wychowanie spartańskie83
3.1.2. Wychowanie ateńskie84
3.2. Rola szkół filozoficznych86
3.3. Kultura szkolna czasów hellenistycznych87
3.4. Wychowanie w rodzinie i kształcenie szkolne w starożytnym Rzymie89
3.5. Rozpad kultury i wychowania antycznego91
Rozdział 4. Oświata i wychowanie w epoce średniowiecza (Stefan Wołoszyn)93
4.1. Klasztory i szkoły kościelne93
4.2. Powstawanie uniwersytetów95
4.3. Wychowanie "w domu obcym"97
4.3.1. Wychowanie rycerskie97
4.4. Oświata w Polsce średniowiecznej98
4.3.2. Wychowanie mieszczańskie98
Rozdział 5. Wykształcenie i kultura umysłowa w epoce renesansu (Stefan Wołoszyn)100
5.1. Humanizm i utopie humanistyczne100
5.2. Cele wychowania humanistycznego102
5.3. Gimnazja i kolegia humanistyczne102
5.4. Myśl edukacyjna Andrzeja Frycza Modrzewskiego105
5.5. Pedagogika i pedagogia Jana Amosa Komeńskiego107
Rozdział 6. Kultura umysłowa i reformy szkolne w epoce oświecenia (Stefan Wołoszyn)111
6.1. Racjonalizm oświeceniowy i encyklopedyści111
6.2. Wiedza czy rozwój? Obywatel czy człowiek?113
6.2.1. Dylemat pedagogiczny Johna Locke'a113
6.2.2. Dylemat pedagogiczny Jeana Jacques'a Rousseau113
6.2.3. Dylemat pedagogiczny Claude'a Adriena Helvétiusa114
6.3. Szkolnictwo średnie i reformy szkolne115
6.4. Szkolnictwo ludowe i specjalne118
6.4.1. Szkoły ludowe118
6.4.2. Szkoły i zakłady specjalne119
6.5. Reformy szkolne w Polsce120
6.5.1. Komisja Edukacji Narodowej123
6.6. Projekty organizacji wychowania i oświecenia publicznego Wielkiej Rewolucji Francuskiej126
Rozdział 7. Rozwój nowoczesnych systemów szkolnych w XIX wieku (Stefan Wołoszyn)129
7.1. Tendencje ogólne i ustawodawstwo szkolne129
7.2. Elementarne szkolnictwo ludowe131
7.3. Neohumanistyczne szkoły średnie i wyższe134
7.3.1. Gimnazja klasyczne134
7.3.2. Gimnazja realne135
7.3.3. Uniwersytety i politechniki139
7.4. Wyspy oświatowe na ziemiach polskich141
7.4.1. Zabór rosyjski141
7.4.2. Zabór pruski146
7.4.3. Zabór austriacki148
Rozdział 8. Oświata i wychowanie w XX wieku (Stefan Wołoszyn)151
8.1. Upowszechnianie się jednolitych systemów szkolnych151
8.1.1. System szkolny w Polsce156
8.2. Radykalna krytyka edukacji szkolnej i poszukiwanie nowych strategii oświatowych161
8.3. Nowatorskie nurty edukacyjne166
8.3.1. Czy "stulecie dziecka"?166
8.3.2. Walka o prawa dziecka170
8.3.3. Poszukiwanie przez młodzież nowych wizji świata172
Bibliografia177
Część III. WSPÓŁCZESNE PRĄDY I KIERUNKI PEDAGOGICZNE180
Wstęp (Bogusław Śliwerski)180
Rozdział 1. Pedagogika pozytywistyczna (Teresa Hejnicka-Bezwińska)192
1.1. Ewolucja orientacji pozytywistycznej192
1.2. Faza ekspansji pełnego programu badawczego pozytywizmu194
1.3. Charakterystyka orientacji pozytywistycznej w pedagogice197
1.4. Stosunek do innych kierunków pedagogicznych - przejście od "pedagogii" do "pedagogiki"200
1.4.1. Tworzenie instytucjonalnych podstaw unaukowienia myślenia o edukacji i oświacie201
1.4.2. Unaukowienie pedagogiki poprzez wykorzystanie dorobku i osiągnięć psychologii - psychologizm pedagogiczny204
1.4.3. Unaukowienie pedagogiki poprzez wykorzystanie dorobku i osiągnięć socjologii - socjologizm pedagogiczny207
1.4.4. Scjentyzm210
1.5. Recepcja i krytyka pozytywizmu211
1.6. Ramy czasowe i zasięg terytorialny211
Rozdział 2. Pedagogika kultury (Bogusław Milerski)216
2.1. Geneza i pojęcie217
2.2. Przesłanki filozoficzne219
2.3. Poglądy pedagogiczne223
2.4. Status naukowy225
Rozdział 3. Pedagogika personalistyczna (Marian Nowak)228
3.1. Podstawowe kategorie i terminologia229
3.2. Personalizm w myśli filozoficznej - jego odmiany oraz cechy wspólne233
3.3. Personalizm w pedagogice235
3.3.1. Założenia i antropologiczne podstawy pedagogiki personalistycznej235
3.3.2. Wychowanie i nauczanie według personalizmu237
3.3.3. Cele wychowania według personalizmu238
3.3.4. Relacja wychowawca/nauczyciel - wychowanek/uczeń według personalizmu240
3.3.5. Treści wychowania i nauczania241
3.4. Podsumowanie242
Rozdział 4. Pedagogika egzystencjalna (Janusz Tarnowski)244
4.1. Geneza egzystencjalizmu244
4.2. Tendencje przeciwstawne w egzystencjalizmie245
4.2.1. Tendencja agnostyczno-ateistyczna246
4.2.2. Tendencja teistyczna248
4.3. Podstawy pedagogiki egzystencjalnej252
4.4. Egzystencjalne kategorie pedagogiczne254
4.4.1. Dialog254
4.4.2. Autentyczność255
4.4.3. Zaangażowanie256
Rozdział 5. Pedagogika religii (Bogusław Milerski)257
5.1. Status naukowy i przedmiot badań257
5.2. Rozwój pedagogiki religii na świecie261
5.3. Pedagogika religii w Polsce266
5.4. Koncepcje i ich znaczenie pedagogiczne267
5.4.1. Antropologia religijna jako podstawa edukacji269
5.4.2. Człowiek jako podmiot edukacji269
5.4.3. Edukacja jako proces odnowy życia270
5.4.4. Edukacja jako egzystencjalna hermeneutyka tekstów271
5.4.5. Edukacja jako hermeneutyka doświadczeń272
5.4.6. Edukacja jako dialog273
Rozdział 6. Pedagogika Nowego Wychowania (Sławomir Sztobryn)274
6.1. Definicja i charakterystyka prądu274
6.1.1. Geneza nazwy i jej warianty277
6.1.2. Ramy czasowe, zasięg terytorialny277
6.2. Czynniki wyodrębniające nową pedagogikę278
6.2.1. Krytyka szkoły tradycyjnej278
6.2.2. Psychologia eksperymentalna279
6.2.3. Krytyka podstawowych pojęć i nowoczesne metody badań281
6.3. Główne idee Nowego Wychowania282
6.4. Krytyka Nowego Wychowania286
Rozdział 7. Pedagogika waldorfska (Bogusław Śliwerski)289
7.1. Rudolf Steiner - twórca pedagogiki waldorfskiej289
7.2. Powstanie szkoły typu Waldorf291
7.3. Antropozoficzne podstawy szkoły waldorfskiej294
7.4. Recepcja pedagogiki R. Steinera w Polsce301
Rozdział 8. Pedagogika pragmatyzmu (Zbyszko Melosik)303
8.1. Pragmatyzm Johna Deweya304
8.1.1. Filozoficzne podstawy pedagogiki pragmatyzmu J. Deweya304
8.1.2. Poglądy J. Deweya na edukację307
8.2. Neopragmatyzm Richarda Rorty'ego313
8.3. Teoretyczne kontrowersje wobec pragmatyzmu318
Rozdział 9. Pedagogika Marii Montessori (Ryszard Kucha)320
9.1. Miejsce M. Montessori w pedagogice w perspektywie historycznej320
9.2. W drodze ku wielkości i sławie324
9.3. Specyfika pedagogiki M. Montessori328
9.4. Kochać dziecko - to znaczy służyć mu jak dalece to możliwe329
Rozdział 10. Pedagogika Janusza Korczaka (Bogusław Śliwerski)331
10.1. Życie i dzieła J. Korczaka331
10.2. Podstawowe założenia pedagogiki J. Korczaka333
10.3. Recepcja pedagogiki J. Korczaka w Polsce341
Rozdział 11. Pedagogika Petera Petersena (Sławomir Sztobryn)344
11.1. Życie P. Petersena344
11.2. Poglądy pedagogiczne P. Petersena345
11.3. Recepcja stanowiska P. Petersena349
11.4. Krytyka pedagogiki P. Petersena350
Rozdział 12. Pedagogika Celestyna Freineta (Sławomir Sztobryn)352
12.1. Życie C. Freineta353
12.2. Poglądy pedagogiczne C. Freineta354
12.3. Recepcja i krytyka stanowiska C. Freineta357
12.4. Formy instytucjonalne ruchu Nowoczesnej Szkoły Francuskiej358
Rozdział 13. Pedagogika krytyczna (Tomasz Szkudlarek)359
13.1. Pedagogika a myślenie krytyczne359
13.2. Pedagogika krytyczna - podstawowe założenia360
13.2.1. Diagnoza361
13.2.2. Cele i kierunki interwencji366
13.2.3. Rezultaty: nadzieja i kontrowersje371
Rozdział 14. Pedagogika antyautorytarna (Bogusław Śliwerski)374
14.1. Nurt polityczny375
14.2. Nurt edukacyjny379
14.3. Wychowanie permisywne385
14.4. Pedagogika antyautorytarna w praktyce387
Rozdział 15. Pedagogika emancypacyjna (Hanna Zielińska-Kostyło)390
15.1. Istota pedagogiki emancypacyjnej390
15.2. Geneza nazwy, narodziny prądu i jego przesłanki391
15.3. Wybrani przedstawiciele pedagogiki emancypacyjnej397
15.3.1. Paulo Freire397
15.3.2. Ivan Illich400
15.3.3. Noam Chomsky404
15.4. Pedagogika emancypacyjna w Polsce408
15.5. Krytyka pedagogiki emancypacyjnej410
Rozdział 16. Pedagogika międzykulturowa (Tomasz Szkudlarek)411
16.1. Kultura i edukacja411
16.1.1. Pedagogika modernistyczna411
16.2. Orientacje w edukacji międzykulturowej414
16.2.1. Kontekst polityczny - USA416
16.2.2. Kontekst polityczny - integracja europejska417
16.2.3. Doświadczenia polskie418
16.3. Kontrowersje wokół edukacji międzykulturowej419
Rozdział 17. Pedagogika ekologiczna (Agnieszka Gromkowska-Melosik)421
17.1. Pojęcie ekologii i ekosystemu421
17.2. Powstanie i rozwój ruchu ekologicznego422
17.3. Główne nurty we współczesnej ekologii424
Rozdział 18. Pedagogika negatywna (Bogusław Śliwerski)432
18.1. Geneza i ewolucja pedagogiki negatywnej432
18.2. Antypedagogika, czyli redukcja wychowania435
18.3. Przedmiot badań pedagogiki negatywnej437
Rozdział 19. Pedagogika postmodernizmu (Zbyszko Melosik)448
19.1. Podstawowe cechy postmodernistycznej teorii społecznej448
19.2. Modernistyczny dyskurs edukacji, postmodernistyczne kontrowersje452
19.3. Postmodernizm i edukacja: możliwości i zagrożenia455
19.4. Konserwatywna krytyka postmodernizmu459
Bibliografia461
Indeks osób464
Indeks rzeczowy480
O autorach490

Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.1,Warszawa2003

ISBN83-01-14055-0,©byWNPWN2003

Przedmowa

problemachoświatyzagranicą,oproblemachtamaktualniepodejmowanych

iokwestiachpraktycznychróżnietamrozwiązywanych.Dziśjużnieżyjemy

wkrajuodgraniczonymodinnychnarodówikultur.Przeciwnie,światstałsię

otwartyiwspólny,przyzachowaniuodmiennościróżnychspołeczeństwikultur.

Dlategomusimycorazwięcejwiedziećoinnych,bliższychidalszychsąsiadach.

Iznówjesttotylkowybórobszarówiproblemów,aniekompletnawiedzaonich.

Wszaktopoczątek.

ProfesorZbyszkoMelosik,jedenznielicznychświetnychpolskichznawców

pedagogikiisocjologiiedukacjiamerykańskiej(ianglojęzycznej),zanajważniejszy

krągaktualnychproblemówuznałdebatęnadnapięciamiisprzecznościami,które

rodząsięnastykurynkuioświaty.Należądonich:kwestieścieraniasięzasady

równejdostępnościzregułamirynku,konfliktumasowegodążeniadodyplomów

ikształtowaniakompetencjidodziałańskutecznych,zapewniającychsukces

irozwój,zagadnienienierównychszanswdostępiedodobrychszkółwyższych,

atakżepoczątkuidługościtrwaniakształceniapowszechnego.Przemianypolskie

wkierunkudemokracjiigospodarkirynkowejczyniątędebatęzagranicznąwielce

dlanasaktualnąiatrakcyjną.

TęczęśćpodręcznikazamykatekstProfesoraBogusławaŚliwerskiego

dotyczącypolskichprzemianedukacyjnychprzełomuwieków,którychżywotnym

źródłembyłkryzyspolitycznyiwybuchspołecznyzlat1980–1981orazkonflikt

politycznydekadylatosiemdziesiątych,zakończonyOkrągłymStołemiprzełomo-

wymiwyboramiwiosną1989r.

DziękujęPaniomRedaktorkomzWydawnictwaNaukowegoPWN–Katarzy-

nieKaczmarekiJoannieMarekzamobilizowanienasdonapisaniatego

podręcznika.Zawielkiwkładpracywjegopowstaniedziękujęszczególnie

ProfesorowiBogusławowiŚliwerskiemu.Wielkiesłowawdzięcznościnależąsię

ProfesorowiStefanowiWołoszynowizaniezwykływswejzwięzłościwykład

historiiwychowania.Dziękujęwszystkimautoromzawkładdotejpublikacji.

Podręcznikbędziemógłbyćkorygowanywpraktycejegowykorzystania

wkształceniuidokształcaniunauczycieliipedagogów.Prosimyzatemouwagi

ikomentarze,służącestałemudoskonaleniutegośrodkakształceniaisamokształ-

cenia.

ZbigniewKwieciński

Brak wyników

Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra