Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
Z.Kwieciński,B.Śliwerski,Pedagogika.Podręcznikakademicki.T.2,Warszawa2003,ISBN83-01-14133-6,©byWNPWN2005
CzęśćI.Teoriewychowania
Istotnąkategoriąpojęciowąwteoriiwychowaniajest–zdaniemZ.Zaborow-
skiego–sytuacjawychowawcza,przezktrąrozumiezespłbodźcwiczynnikw
wpływającychnawychowankawkierunkuzakreślonymprzezcelewychowawcze.
Centralnymczynnikiemwprocesiewychowawczym,determinującymzarazem
jegoefektywność,sąstosunkiinterpersonalnemiędzywychowawcąawychowan-
kiem.Czynnikamideterminującymiskutecznośćprocesuwychowaniasąjednak
wgłwnejmierze:
•
pewnepożądaneprocesylubstanyrzeczyzwiązaneosobowościądzieckaijej
właściwościami,ktrezamierzamykształtować,
•
konkretnykształtosobowościiaktualnewarunkijąkształtujące,
•
historyczneicywilizacyjnezadaniaczłowieka.
PodejściepsychologicznedoteoriiwychowaniareprezentujeteżMieczysław
Łobocki,dlaktregonaukoweteoriepedagogicznesąspjnymiiwzględnie
logicznymizespołamitwierdzeńdotyczącymiokreślonegofragmentulubaspektu
rzeczywistościspołecznej.Ichroląjestwytłumaczenierżnegorodzajuzależności
międzyfaktamiczyzjawiskamiwychowawczymi
56
.Teoriawychowaniajako
naukapraktycznapowinnaułatwiaćrozwiązywaniekonkretnychproblemw
wychowawczych.Jejzadaniemjestbowiempodejmowanie–wświetledotych-
czasowegozasobuwiedzypedagogicznejipsychologicznej,atakżerżnych
systemwwartościikoncepcjiczłowieka,powstałychnagrunciefilozofii,
psychologii,religii–poszukującejrefleksjinadwychowaniem.
Teoriawychowaniapowinnaprzedewszystkimdążyćdosprecyzowaniaswoich
pojęć,ukazaniazłożonościprocesuwychowaniałączniezcelamiimetodamiich
osiągania,douporządkowaniawiedzyowychowaniuorazposzerzaniaipogłębiania
jejzapomocąinformacjiczerpanychznaukpogranicza.Jejroląjestposzukiwanie
zasadnościgłoszonychwswoimobrębietwierdzeńzgodniezokreślonymparadyg-
matemjejuprawiania.Innymzjejzadańjestprzeprowadzaniebadańdotyczących
procesuwychowaniainiektrychjegouwarunkowań,jakirżnegorodzajubadań
podstawowych,związanychpośredniozzagadnieniamiwychowania
57
.
Wychowaniewwąskimznaczeniujest–dlaM.Łobockiego–procesem
odnoszącymsięprzedewszystkimdosferyemocjonalno-motywacyjnejdzieci
imłodzieży.Wiążesięonozdokonywaniemzmianwtejwłaśniesferze
osobowościczłowieka,wjegorozwoju.Jestonooddziaływaniemnapsychikę
izachowanieosoby,przyczymprzezoddziaływanieautortenrozumie„wywieranie
wpływunazmianyczyprzeobrażeniawosobowościizachowaniu,zwłaszcza
opiniiiprzekonańootaczającymświecieorazpostawwobecludzi,samychsiebie
iwartości”
58
.Cechątakrozumianegowychowaniajestjegozłożoność,intencjo-
56
M.Łobocki,Metody...,op.cit.,s.9.
57
M.Łobocki,Sposobyuprawianiateoriiwychowania.W:Zproblematykimetodologicznej
teoriiwychowania,A.Tchorzewski(red.),Bydgoszcz1992,s.31.
58
M.Łobocki,ABC...,op.cit.,s.10.