Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tezie.Pojawiasięprzewrotnawątpliwość:czynaukamożebyć
przyjemna?
WPolsce,jeszczejednopokolenietemu,wlatach50.XXwieku
pytaniemtymzająłsięzaangażowanypedagog,znawcaruchu
harcerskiego(twórcametodykizuchowej)AleksanderKamiński
(1903–1978).Wswojejksiążce,którajestopisemprzedwojennego
harcersko-edukacyjnegoeksperymentu,poświęcawielemiejscatemu
pedagogicznemunapięciu:zabawaczynauka.Przesiąknięty
harcerskąintuicją,żeobateelementyjednaksięniewykluczają,
szukarozpaczliwieuwspółczesnychsobieideologówwychowania
racjiiargumentówpotwierdzającychtoprzeczucie.Analizujewięc
dokładniestosunekdozabawyuJohnaDeweya(1859–1952),
SergiuszaHessena(1887–1950),KarlaGroosa(1861–1946),
uzupełniającswojestudiumpedagogikąAntonaMakarenki(1888–
1939)itwórcyruchuogródkówdziecięcych(pierwowzorów
współczesnychprzedszkoli)FriedrichaWilhelmaFröbla(1782–
1852).Nurtującągowątpliwość–czylicosięstanie,kiedyzabawę
wprowadzisiędoszkoły–rozwiewająprzekonującoówczesne
autorytetypedagogiczne.Eksperciostrzegają,żezabawastwarza
„niebezpieczeństwohedonizmudydaktycznego,dążącegodooparcia
uczeniasięnapragnieniuprzyjemności”1.Kamińskiprzytacza
kolejneautorytatywneopinie,np.psychologaJanaWładysława
Dawida(1859–1914):
Metodacukierkowazabijawysiłekmyślowy[…],adzieckolubipokonywać
trudnościidlategozasadauczeniasięprzezzabawęjestwątpliwą.[…]
Wychowanie,szkołaniemożebyćszkołązabawy,łatwości,gry,alemusibyć
szkołąwysiłku,pokonywaniatrudności,wyrzeczeniasię,przymusu.Rozumie
się–nieprzymusuzzewnątrzfizycznienarzuconego,aletakiego,któryrodzić
siębędziezwłasnejwoliiwewnętrznejpotrzebyucznia,zewspólnego
–unauczycielaiucznia–entuzjazmudlawysiłku,przymusu,obowiązku2.
Wieledziśdajedomyślenia,mimoogromnejpracyludzi,
instytucjiiorganizacjiupowszechniającychwPolscerolęzabawy
wedukacji,smutnakonstatacjaAleksandraKamińskiegosprzedpół
wieku:
Dzisiejszateoriadydaktyczna,panującapowszechniewszkołach,życzliwie
traktujezabawęwnauczaniunapoziomieprzedszkolnym,natomiastpatrzy
naniąnieufnie,jeślichodzioszkołępodstawową.Uważasię,żedzieckojuż
wpoczątkachpóźnegodziecięctwawyrastazzabawy.Potrzebąjegopsychiki
stajesiępraca.Kontynuowaniezabawywnauczaniunaterenieszkoły
