Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jodłowska,Pedagogikasokratejska,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-969-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
14
Przedmowa
C.Nussbaum,Sun-JaeSong.Niewszyscyonibyliprzecieżpedagogami,trudno
więcsiędziwić,żeichdyskursniespełniaoczekiwańpedagogów.Najpełniejszy
dotychczaskształttejmyślizawartyjestwmonumentalnymdzieleWernera
JaegeraPaideia.Formowanieczłowiekagreckiego.Wszyscyonijednak,oprócz
możeSośnickiego,którywskazałwyraźnąwartośćdydaktycznąerotematycz-
nejformywdialoguMenon,niepróbowalidokonaćgłębszychanalizpedago-
gicznych.Choćnaprzestrzenikolejnychdziesięcioleciprzybywałocorazwięcej
pracfilozoficznych,topolskimpedagogompostaćSokratesa-pedagogabyła
corazbardziejodległa,szczególniewłaśniewdrugiejpołowieXXwieku.Za-
ważyłynatymwjakimśstopniuwzględypolityczne,alerównieżprzekonanie,
iżSokratestofilozofiniewielemożnaztympocząć,biorącpoduwagędodat-
kowofakt,żesamifilozofowieniesązgodnicodotego,czyistniałhistoryczny
Sokrates,czymożetowszystkonależydoPlatona,którywłasneteoriewkładał
wustaswojemumistrzowi.Znanatoprawda,żemusząsięwydarzyćjakieś
istotne,gwałtowneprzełomykulturowe,abyszkoła,aszerzejteoretycywycho-
waniabyligotowinagłębokiezmiany.Możnawięczapytać,cotakiSokrates,
żyjącywstarożytności,mógłbymiećnowegodopowiedzeniawspółczesnym
teoretykomwychowania.Copedagogikasokratejskamożezaproponować
„ponowoczesnejszkole”i„globalnemunastolatkowi”?Czymożekonkurować
zpedagogikąpozytywistyczną,krytyczną,antypedagogiką?Ztakimipytaniami
iwątpliwościamimożnasiębyłospotkaćwśródpedagogów,wtympolskich–
nieufnychwobecwszelkichpróbbadańdotyczącychnauczaniaiwychowania
sokratejskiego.Wydajesięjednak,żeXXIwiekniesienadzieję,apogłębiające
sięproblemyztrudnąmłodzieżąwymuszająposzukiwaniealternatywydlatra-
dycyjnejpedagogiki,zamykającejumysłymłodych,zniewalającejorazblokują-
cejmyślenieimądrość.Przypominająmisięzawszewtedysłowawspaniałego
studentamatematykiUniwersytetuJagiellońskiego,studiującegowsystemie
zaocznymipracującegozdziećmiwmałejszkółcewiejskiej,którynazajęciach
zpedagogikipowiedział,żedecydującejestzawszenastawienieucznia.Jest
onodużoważniejszeniżzdolnościczydotychczasposiadanawiedza.Nawet
zuczniemwyraźnieupośledzonym–twierdził–można„dokonaćcudów”,jeśli
tylkochcesięuczyć.Odwrotnie–jeśliuczeńniemaochotysięuczyć–praca
nauczycielapozbawionajestsensu.Niedasięwejść,jeślimasięprzedsobą
ścianębezdrzwi.Niedasięwejść,niestosującgwałtu.Wtedyjednakwartość
nauczaniajestconajmniejproblematyczna.Tostwierdzeniemyślącegowka-
tegoriachkrytycznych,młodego,studiującegonauczycielamożnaodnieśćrów-
nieżdooporuinegatywnegonastawieniawieluludzinauki,którzywoląbyć
taką„ścianąbezdrzwi”,zamykającąumysłynawszystko,coinne,problema-
tyczne,wymagająceuwagi.MiałztakimoporemdoczynieniaSokrates,który
pragnąłwprowadzićnauczanieprzeciwnepowszechniestosowanemuwów-
