Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Jodłowska,Pedagogikasokratejska,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-969-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
Przedmowa
Rozróżnieniemiędzyprawdąsamą,dobremsamymatym,cowydajesię
prawdziweidobre,zaprzątałouwagęSokratesaodmomentuobudzeniasię
jegokrytycznejświadomości.Zpewnościąniechodziłooposzukiwaniepustej
abstrakcjiichęćzabawywdefiniowaniepojęć,jaktoczasemmuzarzucano,ale
ocośznaczniebardziejpodstawowego,comazwiązekzpytaniem:Czypraw-
da,dobro,mĄdrośćmajĄswojeŹródłownaturze,czywkonwencji,
kulturze;czymożnasiĘtegonauczyć?Sokrateswiedział,żetrzebasobie
odpowiedziećnapytanie,czywychowaniejestrzeczywiściemożliwe.
Oczywiście,miałnamyśliprawdziwewychowanie,wychodzącepozaczysto
instrumentalny,technicznyjegowymiar,jakiszerokoupowszechniliwówczas
sofiści,nazywającysiebie„nauczycielamimądrości”.Sokratesdostrzegał,że
dotychczasowebadaniawramachpresokratejskichkoncepcjifilozoficznych
niedawałymożliwościsensownejodpowiedzinapowyższepytania.Niemo-
głyjejudzielić,jegozdaniem,nietylkokoncepcjenależącedojońskiejfilozo-
fiiprzyrody,lecztakżeteohumanistycznejproweniencji,doktórychnależy
zaliczyćnauczaniesofistów.Choćniepostrzegalionijużczłowiekazpozycji
przyrodoznawczych,tojednakichhumanizmokazałsięniebezpieczny,szcze-
gólniedlawychowania.Jakdlajończykówpunktemwyjściabadańbyłanatura,
takdlasofistów–kultura.Tymsamymczłowiekiwiedzaonimstałysięważne,
wyłaniającproblematykęmoralnąipytanieoprawdę,mądrość,dobro.Ten
starożytnyantropocentryzmsofistów,stawiającyczłowiekawcentrum,okre-
ślałkierunekrozwojumyśliowychowaniuipedagogicznądrogę„nabywania”
szczególnegorodzajumądrości,którawprzyszłościmiałamuzapewnić,jako
politykowi,władzęnadinnymiosobami,konieczną–jaksądzono–dopeł-
nieniaurzędówwpaństwie.Człowiekstałsięniejakowramachpowstającego
nowegoparadygmatuwychowania„miarąwszechrzeczy”,ajakiekonsekwen-
cjepedagogiczneniesiezsobątateoria,pokazująkrytycznamyślfilozoficzna
Sokratesa,Platona,Arystotelesa.Współcześnieczłowiekznówstajesięmiarą
wszystkiegowkierunkachzorientowanychantypedagogicznie.Nasuwasiętym
samymmyśl,żehistoriawychowaniazatoczyłakołoidziśmamyponownie
doczynieniazpróbamiwywyższeniaczłowieka,jaktomamiejscewewspół-
