Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Moralnypejzaż
naznichniejestlepszaodpozostałych.Tyleżenawetje-
śliwnaszympejzażujestwielepagórkówiwzgórz,tonie
znaczy,żekażdeznichzosobnajestmniejwarteodkrycia.
Inieznaczyteż,żeutknięciewktórejśzdolinmamniej
oczywisteimniejbolesnekonsekwencje.
Stwierdzenie,żeniektóredylematymoralnemająwie-
lerozstrzygnięć,niepowinnozresztąstanowićproblemu.
Spójrzmychociażbynazupełnieinnąsferęludzkiejaktyw-
ności—najedzenie.Niktprzecieżniepowie,żeistniejetyl-
kojednasmacznapotrawa,aleniktteżniepowie,żetawie-
lośćkuszącychsmakówoznacza,iżnieistniejeobiektywna
różnicamiędzyzdrowymjedzeniemajedzeniemtrującym.
Oczywiścieitusąwyjątki—sąnaprzykładludzie,którzy
mogąnawetumrzećpozjedzeniuorzecha—alejesteśmy
jewstanieracjonalniewyjaśnić,opierającsięnadorobku
biologii,chemiiimedycyny.Przytymjednak,cowartodo-
dać,nawettakolbrzymiezróżnicowanieludzkichgustów
iupodobańpokarmowychnieskłanianas,bygłosić,że
mimowiedzy(faktów!),jakiejdostarczanamdietetyka,
wszystkiedietyzzasadysąrówniezdrowe.
Wędrówkaprzezmoralnypejzażmożebyćanalizowana
nawielupoziomach—sięgającychodbiochemiipoeko-
nomię—aletam,gdziedochodzimyjużbezpośredniodo
istotludzkich,niezbędnestajesięuwzględnianiestanów
iumiejętnościludzkiegoumysłu.Wpełnizgadzamsię
zideąHkonsiliencji”wnauce[10],wtymztezą,żegra-
nicemiędzydyscyplinamiispecjalnościaminaukowymi
sągłówniefunkcjąarchitekturyośrodkówakademickich
orazograniczonej,choćbyzracjiskończonościżycia,zdol-
nościludzkiegoumysłudonabywanianowejwiedzy.Nie-
mniejwprzypadkustudiównadludzkimdoświadczeniem
prymatneuronaukiinnychnaukoumyśleniemożebyć
kwestionowany.Naszedoświadczenia,wszystkoprzynaj-
mniejnatowskazuje,zarównorealizująsiępoprzezstany
mózgu,jakizaichsprawąpowstają.
Wieluludzizdajesięsądzić,żeuniwersalnakoncepcja
moralnościwymagałabyodkryciauniwersalnychzasad
19
