Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Senshermēneiawgreceklasycznej
19
przekazywaniajestexplicitezwiązanyzużyciemsłów(nprze-
kazywaćzapomocąmowy”,
λόγῳἑpunVgύgiV
)
23
.Wobuprzy-
padkachchodziowyrażanielubwypowiadaniepewnejwiedzy
lubpoznania,któreposiadamówiący.Wtensposóbzbliżamysię
dozasygnalizowanegoprzezAmmoniuszaznaczeniahermēneia
jakowyrażania(wsłowach)wiedzyznajdującejsięwduszy.
Wobuprzypadkachjestteżpewienśladpierwotnegoznaczenia
czasownika,ponieważmówiącymawyjaśnić,czyteżobjaśnić,
przedmiotswojejwiedzy,awięcprzedmiot,któryzna,aktórego
nieznająjegosłuchacze.
JakopierwszysensrzeczownikahermēneiasłownikLiddella-
-Scotta(dalejcytowanyjakoLSJ)podajeznaczenianwyjaś-
nienie”,ninterpretacja”;zaLSJpowtarzajątęinformacjęinne
słowniki
24
.Trudnojednakzgodzićsięztakimujęciem,po-
nieważpodaneprzezLSJprzykładyniepasujądotegotypu
rozumienia
25
.Jakwidzieliśmy,równieżBoecjuszprzyjmował,
żepodstawowysenshermēneiajestwyznaczonyprzeztensam
zespółznaczeniowy(interpretatio),mimożesamwswoichwy-
jaśnieniachdefiniowałtermintechnicznyArystotelesazu-
pełnieinaczej.Tosamobłędnezałożenie,żepodstawowym
znaczeniemhermēneiajestninterpretacja”,możnaznaleźćwe
współczesnymtłumaczeniukomentarzaAmmoniusza
26
.Tego
rodzajupodejściemogłobyćuzasadnioneotyle,żeznaczenia
ntłumaczyć”inwyjaśniać”grałyrolępodstawowąwprzypadku
formyczasownikowej.Jednak,wbrewwymienionymautorom,
23Por.Platon,Leg.,966b6–7,gdziemowajestotym,żeprawdzi-
wistrażnicypaństwamusząznaćnaturęprawiumiećwyjaśnićsłowami
(
λόγῳἑpunVgύgiV
),naczymonapolega.Stosowanetuskrótypismauto-
rówstarożytnychznajdująsięwwykazienakońcuksiążki.
24Por.LSJ,s.v.hermēneia.
25LSJpodajejakoilustracjędlategoznaczeniadwatekstyzPla-
tona(Resp.524b,Teaet.209a).Omawiamjeniżejipokazuję,żeich
właściwerozumieniejestinne.Terminhermēneiawznaczeniunwyjaś-
nienie”występujenatomiastwefragmentachpismprzyrodniczychEpi-
kura(por.s.v.hermēneia).
26Por.tłumaczeniehermēneiawprzekładzieD.Blanka,Ammo-
nius,OnAristotle’sOnInterpretation1–8,s.14–15.
