Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Wstęp
wprzypadkurzeczownikahermēneiawgreceklasycznejtezna-
czeniasięniepojawiają.Wtekstachzpóźniejszegookresu,ito
zwyklewtakich,któreniemająistotnegoznaczeniadlafilo-
zofii
27
,sporadyczniewystępujeterminhermēneiawznaczeniu
ntłumaczenie(zjęzykaobcego)”.Echotegoznaczeniamożna
znaleźćuPorfiriusza(IVw.n.e.),uktóregopojawiasięzwrot
ἑpunVg{oVἔχgiV
,którymożnaoddaćjakonmiećznaczenie”lub
nmiećtłumaczenie”
28
.
Tewystąpieniahermēneiawtekstachklasycznych,którebyły
tradycyjnierozumianejakoodnoszącesiędopierwotnegozna-
czeniazwiązanegozinterpretacjąiwyjaśnianiem,mająowiele
więcejwspólnegozdrugimwyszczególnionymwyżejzna-
czeniemhermeneuein,mianowiciezwykładaniemorazprzeka-
zywaniemwiedzyzapomocąmowy.PlatonmówiwPaństwie,
żekiedynaskutekzłudzeńoptycznychnduszanapotyka
dziwnedlasiebiehermēneiai(l.mn.),którewymagajązastano-
wienia”(
oὗto{γgἄt0π0itῇψυχῇo.ἑpunVgῖoiKoiἐπiσKέψgωg
δgόugVoi
),niechodzimuoto,żeduszadokonujenietypowych
interpretacji(jaksugerujeLSJorazstarszetłumaczenia),ależe
napotykadziwne,nietypoweprzekazyodzmysłów
29
.Podobnie,
gdywTeajteciemowajestotym,żeformuładefinicyjnajest
tohermēneiaróżnicydanegobytu(
λόγ0gδέγgἦVἡtῆgσῆg
δiol0pόtnt0gἑpunVg{o
),niechodzioto,żedefinicjainterpretuje
27Takieznaczeniewystępujenp.wLiściePs.-Arysteaszalubwpapi-
rusiezOxyrynychos,por.LSJ,s.v.hermēneia.
28ZwrotwystępujewewzmianceouczniuPlotynanoszącym
przydomekMalchos;Porfiriuszdodajetuwyjaśniającąuwagę,że
n»Malchos«matłumaczenie»król«”(
t06δὲΜάλK0υἑpunVg{oVἔχ0Vt0g
;oσiλgύg
),por.VitaPlotini,17,9.
29Por.Resp.VII,524b1–2.Witwickitłumaczyhermēneiaijako
nsprawozdaniazmysłów”;podobnieC.Reeve:reports(zob.Republic,
translatedbyG.M.Grube,revisedbyC.Reeve,w:Plato.Complete
Works,ed.J.Cooper,Indianapolis/Cambridge1997,s.1141).Odczy-
taniehermēneiaijakonprzekazy,komunikaty”zostałoprzekonująco
uzasadnionewkomentarzuJ.Adama(TeRepublicofPlato,Cambridge
1963,Iwyd.1902),wktórymkrytykujeonwcześniejszetłumaczenia
(por.t.II,s.111).
