Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
Wstęp
pierwsze,niewszystkieczasownikioznaczajączynności,cza-
sownikmożebowiemwyrażaćnietylkoczynność,alerównież
stan(nchoruje”)idoznanie(ncierpi”).Podrugie,samowska-
zanienaróżnicęwstatusieoznaczanychrzeczyniewystarcza
jeszcze,byodróżnićnazwęiczasownik,ponieważnazwanbieg”
równieżoznaczaczynność.Obatebłędysąskorygowanewde-
finicjiArystotelesa.
WtekstachStagirytyterminrhēmawystępujeniekiedy
wswympierwotnym,ogólniejszymznaczeniu,awięcmożna
gowtedytłumaczyćjakonto,cowypowiedziane”lubnsłowo”.
Arystotelesstosujetenterminnp.naokreśleniezaimka
oὐtό
79
,
copokazuje,żewswobodnymużyciuniemaoncharakteru
technicznegoiniejestkojarzonyanizorzekaniem,anizjakimś
specyficznymrodzajemznaczenia,aniteżzeszczególnąfunkcją
czasownikajakoorzeczeniawzdaniu.Możeoznaczaćpoprostu
dowolnyrodzajwyrażenia,wtym,jakmożnaprzypuszczać
napodstawieprzykładówzKratylosa,równieżcałefrazy.
TakieużyciepokazujeogólnykontekstmyśleniaArystotelesa
orhēmata.Jednocześnietrzebapodkreślić,żetakienietech-
niczneznaczeniejestowielerzadszeniżużycierhēmawspecy-
ficznieArystotelesowskimsensienaoznaczenieczasownika,czyli
wyrażeniagłosowegooszczególnymrodzajuznaczenia,zwią-
zanymzjegofunkcjąwzdaniu.
Wr.3HermeneutykiArystotelesdefiniujerhēmajakowy-
rażeniegłosowe,którejestznaczące,któregoczęścinicsamo-
dzielnienieznacząorazktórenwspółoznaczaczas”(
πp0σσnuoῖV0V
χpόV0V
).Pierwszaczęśćdefinicjinawiązujeoczywiściedowcześ-
niejszegookreślenianazwyirównieżwtymprzypadkumaod-
różniaćdefiniowanewyrażeniezjednejstronyodnniezna-
czących”częścimowy,takichjaknp.spójniki,zdrugiejzaś
odwypowiedzi,czyliwyrażeniazłożonego.Drugaczęśćdefi-
nicjiwskazujenazłożonycharaktersemantykiczasowników.
Jakbyłajużmowa(por.wyżej,sekcja5),wymiarsemantyczny
czasownikamadwaaspekty.Wswoimpodstawowymaspekcie
czasownikifunkcjonująpodobniejaknazwy–ncośznaczą”,
79Por.Met.VIII.6,1040b34.
