Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.ODNOWATEOLOGICZNAWI.POŁOWIEXXWIEKU
OileLeonXIII(1878-1903),którywprzeciwieństwiedoswojego
poprzednikaPiusaIX,miałzrozumieniedlanowychczasów,rezygno-
wałzpodejmowaniakonkretnychkrokówprzeciwmodernizmowi,to
zapontyfikatuPiusaX(1903-14)ŚwięteOficjumpotępiłomodernizm
dekretemLamentabilisaneexituz3VII1907(D.S.3401-3466).Ten
nowySyllabusobejmował65błędnychnauk,wwiększościzaczerp-
niętychzdziełAlfredaLoisy’egoiGeorgaTyrrella,odnoszącychsię
doBiblii,NauczycielskiegoUrzędu,Objawienia,dogmatów,boskości
Chrystusa,sakramentów,Kościołaiprymatupapieża.Dwamiesiące
późniejsamPiusXencyklikąPascendidominicigregis(8IX1907)
uroczyściepotępiłmodernizm,nazywającgonsynteząwszystkich
herezji”.Jakogłównebłędywymienionoagnostycyzmiimmanentyzm.
TensampapieżwmotuproprioSacrorumantistitum(lIX1910r.)
wezwałwszystkichduchownychzajmującychsięnaukąiduszpaster-
stwemdozłożeniatzw.przysięgiantymodernistycznej.Centralnym
punktemodniesieniabyłotutajcredo(ProfessiofideiTridentina),które
obejmującistotnepunktyencyklikiPascendi,wykraczałojednakpoza
symbolwiarySoboruTrydenckiego.Kiedyniemieccyprofesorowie
teologiipodnieśligłośnyprotest,zwolnionoichztejprzysięgi.Wyro-
słynatymgruncieintegryzm-nawiązującydoSyllabusaPiusaIX
z1864r.orazdogmatówSoboruWatykańskiegoI(1869/70),jakczy-
niłtowpraktyceosławionymons.U.Benigni(1862-1934)-dopro-
wadziłdotego,żenawetzasadnepróbypodjęciastosownejreformy
Kościołaniemalwewszystkichsferachzostałystłumione.Dopiero
IISobórWatykańskipodjąłwielekwestii,którewiekXIXpozostawił
nierozwiązane.
OjczyznąmodernizmubyłaFrancja.Tufilozofowietacyjak
L.Laberthonnière,E.LeRoy,Ch.DenisiM.Hébertzwalczalischo-
lastycznyintelektualizm,ateologowiejakM.-J.Lagrange(†1938)
iP.Batiffol(†1929),uprawiającnowąkrytykęBiblii,odrzucalinie-
któretradycyjnieprzyjętedoktryny.Podobnienowerezultatyprzynio-
słametodahistoryczno-krytycznastosowanawbadaniachnadhistorią
autorstwaM.Duilhé.TermintenzostałużytywduchufilozofiiSchleiermachera,która
utrzymuje,żenareligięskładasięsubiektywnajakośćprzeżyć.
