Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Genezarozwojuwładzyrodzicielskiejwodniesieniudomatki…
27
ludzi,którzymielibytakąpotestatemnadswoimidziećmi,jakąmy
mamy”19.
NazasadachpodobnychdoprzyjętychwKodeksieStanisławaAugu-
staopierałasięwładzaojcowskawśredniowiecznymprawiepolskim.
Chociażpoczątkowobyłaonabardzosilna,obejmującuprawnienia
decyzyjneojcawsprawachmajątkowychiniemajątkowychrodziny
orazjejczłonków,tojednakpóźniejtewięziuległypewnemuosła-
bieniu20.Rozwójpolskiegoprawarodzinnegoprzebiegał,jakwskazuje
P.Mostowik,podobniejakwinnychustawodawstwacheuropejskich,
niemniejunormowaniepozycjiprawnejkobiety,takżejakomatki,
wyprzedzałorozwiązaniaprzyjmowanewinnychpaństwach.Wpra-
wiepolskimwcześniejniżwwieluustawodawstwacheuropejskichza
niepożądaneuznawanonp.poddanieżonywładzymęża,azaistotne
uznanopołożenienaciskunauprawnieniaiinteresyrodzicówprzy
kształtowaniustosunkówprawnychmiędzyrodzicamiadziećmi21.
PonadtowprawieśredniowiecznymwPolscezasadąbyłosprawowa-
niewładzyrodzicielskiejprzezmężczyznę.Zawyjątekodniejmożna
uznaćprzyjętywśródrycerstwa-szlachtywdawnymprawiepolskim
zwyczaj,żewładzęrodzicielskąpośmierciojcasprawowałamatka.
Opiekunce-wdowieprzydzielanojednegozbliskichkrewnychmę-
skichjakowspółopiekuna.K.Sójka-Zielińskazwracauwagęnato,
żezwyczajepowierzaniawładzyrodzicielskiejkobietomświadczyły
owysokiejpozycjiszlachcianekwpolskimprawieziemskim22.
19Gajusz,Instytucje(GaiInstitvtionvmCommentarii),KsięgaI,55,tłum.P.Hof-
man,http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20gajus%20-%20instytucje.
pdf(dostęp:16.02.2022r.).
20I.Jakubowski,Prawo…,s.103,107-108.
21P.Mostowik,Władzarodzicielskaiopiekanaddzieckiemwprawieprywatnym
międzynarodowym,Kraków2014,s.44-45iliteraturatamprzywołanawprzypisie93.
22K.Sójka-Zielińska,Historiaprawa,Warszawa2011,s.98;por.A.Krajewska,
Kontekstyojcostwa[w:]Nowimężczyźni?Zmieniającesięmodelemęskościwewspół-
czesnejPolsce,red.M.Fuszara,Warszawa2008,s.75-77;autorka,dokonującanali-
zyrysuhistorycznegoojcostwawPolsce,wskazuje,żerolaojcawrodziniewPolsce
wswoimhistorycznymrozwojuwpasowujesięwewolucjęojcostwawEuropie.Jednak
ojcostwowPolsceposiadawielecechniepowtarzalnych,związanychzespecyfiką
historiiPolski.SystemfeudalnypojawiłsięwPolsceniecopóźniejniżnaZachodzie,
nieprzyjąłsięwtaknczystej”formie,aparatpaństwowybyłsłabszy,wzwiązkuzczym
wspołeczeństwiepolskimpatrocentryzmniezaznaczyłsiętakwyraźniejakwkrajach
