Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
postaciżydowskiejawangardy–MojszemBroderzonem21.
JakoprozaikzadebiutowałZelkowiczw1926rokunałamach
poczytnejgazety„LodżerNajerFolksblat”tekstemzatytułowanym
Dikaleleczlech[Pantofelkipannymłodej]22.Potemautor
„Zdziennika”częstoogłaszałtamopowiadaniachasydzkie,
humoreski,felietony,obrazkiireportaże,którezgodniezówczesnym
obyczajemprasowymprzedrukowywałyinnetytuły,zarówno
wydawanewPolsce,jakizagraniczne,takiejak„Forwerts”i„Keneder
Odler”.Zelkowiczsporadyczniepisywałteżdogazetreprezentujących
określonąopcjępolityczną(kilkatekstówumieściłwbundowskim
„LodżerWeker”orazworganiePoalejSyjon„LodżerArbeter”),
aczkolwiekwłaściwienicniewiadomoojegozaangażowaniu
wjakikolwiekruchpolityczny.WnotatcezYIVOniemanatentemat
żadnejwzmianki.DlategoteżinformacjęFuksaopracywkole
teatralnymzałożonymprzyłódzkiejsiedzibiepartii
folkistowskiej23,gdzieZelkowiczmiałwystawiaćtekstyIcchoka
LejbuszaPereca,należytraktowaćznależytąostrożnością–tym
bardziejżejedenzeświadkówtamtegoczasu,aktorMosze
Puławer24,wspomina,iżtowzałożonymw1925rokuprzezMojszego
Broderzonastudiumteatralnym25,wktórymZelkowiczprowadził
zajęciazhistoriiliteraturyżydowskiej,pokazanomiędzyinnymi
PerecowskichMekubolim[Kabaliści],aowłasnejinscenizacjitego
właśnieopowiadaniapiszeZelkowiczwewspomnianejnotatce26.
Swojąodpowiedźnaankietęautor„Zdziennika”kończyzdaniem:
„odczasupowstaniaJIWOwWilniejestjednymzjego
korespondentów”.Tenniezwykleistotnywątekwżyciuitwórczości
ZelkowiczailustrująmateriałyKomisjiEtnograficznejJidiszer
WisnszaftlecherInstitut(JIWO).Instytucjatawlatach1925–1930
opublikowałakilkanaściekwestionariuszydlazamlerów27,czyli
miłośnikówjęzykaikulturyjidyszangażującychsięwgromadzenie
idokumentowanienapiśmiewszelkichprzejawówżydowskiegożycia,
którzynapodstawieowychformularzyopracowywaliposzczególne
zagadnienia,anastępniewynikiswychpracodsyłalidoJIWO.Dzięki
zachowanejkarciekorespondenta​-zamlera28wiemy,żeodmarca
1926rokuZelkowiczregularnieprzekazywałKomisjitekstyzwiązane
ztematykąkolejnychkwestionariuszy,atakżenadesłałprojekt
własnegoformularzadotyczącegoobyczajubiesiadwchasydzkich