Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
17
WdziejachsztukibasenuMorzaŚródziemnegomożnazauważyćpew-
nąprawidłowośćwtempiezmianstylistycznychwidocznychszczególnie
warchitekturze,rzeźbieimalarstwie.WstarożytnymEgipcieprzyjęty
powszechniekanonobowiązywałponadtrzytysiącelat(Gombrich,2009,
s.67),wśredniowieczustylromańskiczygotyckitrwał(różniewróżnych
miejscachEuropy)150-250lat,awXIXwiekudwa,trzydziesięciolecia
(por.Hohense-Ciszewska,1976,s.161).
WiekXXodmieniłwszystko.Bardzowielestylówitendencjiwystę-
pujerównocześnie.Niektóremająograniczonyzasięgiszybkoprzemijają
(kubizm,futuryzm),innezaśsąpowszechneiistniejądodziś(abstrak-
cjonizm,surrealizm).Autoremjednegozbardziejnekstremalnych”nur-
tówwplastycebyłWładysławStrzemiński,któryw1927rokuopraco-
wałiopublikowałteorięunizmu,malującprzytymdziesięćunistycznych
obrazów.WrazzrzeźbiarkąKatarzynąKobrobylijedynymiprzedstawi-
cielamitegoawangardowegonurtu.
Wsztukachplastycznychpojawiłosięteżwielenowych,niekonwen-
cjonalnychorazinterdyscyplinarnychdziałańartystycznych,jakchoćby
ready-made,happening,performance,ambalaż(emballage),asamblaż(as-
semblage),konceptualizm,sztukaziemi(landart),art&language,poezja
konkretna,sztukaprzezpocztę(mailart),minimalart,sztukaciała(body-
-art),aranżacjeprzestrzeni(environment),pokazylaseroweiholograficz-
ne,instalacje,videoinstalacjeitd.Dawniejawangardowiartyścireagowali
tylkonaestetykęodchodzącejepoki,terazmusząreagowaćnawielekon-
cepcjiestetycznychiartystycznychpojawiającychsięrównolegle.Nawet
wniecoponadstuletniejhistoriiabstrakcjonizmuzaistniałokilkanaście
bardzoróżnychnurtówitendencji,odradykalnejgeometriipoaction
painting,odcolorfieldpaintingpoop-artiodtaszyzmupowspomniany
wyżejunizm.Tasytuacjawymuszaniejakonaartyście,bydążyłdopo-
szukiwaniamiejscadlasiebie,jakiegośpęknięciaczyluki,żebywypełnić
jątak,jakniktinnytegozrobićniemoże.Oryginalność-takijestimpera-
tywwspółczesnegoartysty!3.
KarolEstreicherwyróżniaosiemnajważniejszychdatwdziejachsztuk
plastycznych.Pierwszymniezwykledoniosłymwydarzeniembyłabudowa
Partenonu(Akropol,Ateny)wzniesionegoprzezarchitektaIktinosawlatach
447-432r.p.n.e.Ostatniąważnądatąjegozdaniemjestpowstanieobrazu
3WłodzimierzWysockiśpiewał:Sąpiękniejszeodgórtylkogóry/Te,naktóreniewspinałsięnikt,
tłum.MarlenaZimna.
Tomala_PLASTYKA.indb17
15.06.202310:45:27
