Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Parnickiforever
żonośćiróżnorodnośćprawidłowości(por.początkihistoriografii
greckiej).
Sprawdzianemspełnieniaprzezczytającegowarunkurekon-
strukcjijestrozwiązaniecharakterystycznejdladanegoutworu
zagadkidziejowej:wKońcu„ZgodyNarodów”,naprzykład,ustale-
nie,ktojestodpowiedzialnyzaśmierćEutydemosaII(Agatokleja
niezabiłabrata),wSłowieiciele,ktopiszelistyMarkii.Zagadka
dziejowaniejestnaddatkiemdoproblematykidanegoutworu,lecz
jejimmanentnączęścią.Rozwiązanienieupraszczazłożoności,
ponieważodkrywasięją,docierającdorozwiązania;znalezienie
rozwiązaniapozwaladopierowpełnijądostrzec,rozpoznaćwka-
tharsis;Parnicki,nakładającnaczytelnikaciężarrekonstrukcjiwie-
lościizłożoności,proponujezaakceptowaćjejakokonieczne(nie-
uchronne)właściwościkondycjiczłowieka.
flRealizm”Parnickiegonieopierasięnaprzestarzałychpoglą-
dachjęzykowych,oddzielającychsłowoodrzeczy.Pisarzzna
problematykęstrukturalistówipostrukturalistów,doświadczenie
językarozplenionego,azarazempozbawionegomocybezpośred-
niegoorzekania.AleParnicki,obrońcahistorii,odmawiazgodyna
nominalizm,azwłaszcza(najakkolwiekrozumianyczywyobra-
żany)monizmjęzykowy.Parnickiusiłujesięprzedrzećprzezjęzyk,
któryrządzisięwłasnymiwewnątrzjęzykowymiprawami,rozga-
łęziawkonotacji,utożsamiasięzrzeczywistością,zpowrotemdo
rzeczywistości,dobytu–celuwświetletegowszystkiego,codzisiaj
(prawiestolatpodeSaussurze)wiemyojęzyku–nieosiągalnego.
NiemniejkoncepcjajęzykaParnickiegopoleganaciągleponawia-
nymruchuodsłowadorzeczy,równieżwówczas,gdywrolirze-
czywystępujesłowo.Parnickiakceptujedominacjęjęzyka–nigdy
niedocierasiędosamej,flgołej”historii:jestonatylkohoryzontem
wypowiedzi,wynikiemrekonstrukcjijestprzecież(podkreślam)
teksthistorii.Parnickiegojednak(ijegobohaterów)językzarazem
niezadowala:flZachwilęuśmiechoczubarwywinogronprzesta-
niejużbyćtylkowielokrotniepowtarzanymzestawieniemliterna
pergaminie”2.Symbolicznymwyrazemsprzecznejniemalpostawy
Parnickiegowobecjęzyka,zgodynanieuchronnośćidążeniado
niemożliwejtransgresji,jestto,żewSłowieiciele,powieściepisto-
larnej,powieścipisma,wyżejcenisięmowę,mowężywą(SC,11);
2T.Parnicki:Słowoiciało.Powieśćzlat201-203.Warszawa1959,s.187.Następne
cytatyrównieżztegowydania,wnawiasiepodajęskrótSCoraznumerstrony.
