Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzytanieParnickiego(naprzykładzieSłowaiciała)
15
pismonatomiasttozdegenerowanamowa,gdyżoddzielaodhisto-
rii,odtego,ktomówi,odfltylkoatramentemdociebie”mówiącej
(SC,327).
WkoncepcjijęzykaParnickiegowystępujeponadtopodziałna
językpolitykiijęzykestetyki.Genezypodziałunależyzpewno-
ściąszukaćwbiografiipisarza,zmagającegosięzpresjąpolityki
odwczesnegodzieciństwa(ojciecmienszewik,pobytwkorpusie
BiałejGwardii,doświadczeniawięzienne…).DlaParnickiegopoli-
tykaniejestokreślonąopcjąideową,leczstałymparametremist-
nienia,jednymzpodstawowychwymiarówhistorycznejegzys-
tencjispołeczeństwa,kwintesencjącywilizacji.WSłowieicieleto
ekonomiczno-politycznewarunkiistnieniairozwojuchrześciań-
stwa.JęzykpolitykizostajeprzezParnickiegodialektyczniezesta-
wionyzjęzykiemestetyki,gdyżzkoleiliteraturaidziałalności
pokrewnesąjedyną(właściwie)możliwościąprzeciwstawienia
siędeterminizmowihistoriipolitycznejideterminizmowihisto-
riiwogóle,jedynąszansąspełnieniapragnieńniemożliwych.Jest
tojednakostateczniemożliwośćpozorna:rzeczywistośćzawsze
dopadainiszczymarzenie.StądwpowieściachParnickiegolite-
raturaisztukawogóle(częścioworeligia),chociażwywierają
flrealny”wpływnahistorięspołeczną,sąostatecznieprzedsta-
wianejakoprzedsięwzięcianaiwne,flniepoważne”(wMuziedale-
kichpodróżyParnickisiebie-pisarzaporównadocyrkówki).Na
ważnośćpodziałunajęzykpolitykiiestetykiwskazujejużtyp
głównegobohateraprozyParnickiego(jesttoprzeważnieartysta
uwikłanywpolitykę);ignorowaniepodziałuprowadzidoniepo-
rozumieńinterpretacyjnych,doodczytywaniatego,copolityczne,
jakotego,coliterackie.
WSłowieicieletrzeba,naprzykład,uważać,interpretującmotyw
SynaZemstyjakobrataMarkii,nałożnicyKomodosaKaisara.Motyw
tensprawiawrażeniewymysłuliterackiego,fantazji,któradowar-
tościowujeflgenealogicznie”bandytę.Tymczasemrodowódpomysłu
jestpolityczny.KoncepcjęSynaZemstyjakobrataMarkiiwymyśla
ApiosSabinos,którypotrzebujejej,bywygraćbeznadziejną,zdawa-
łobysię,sprawęsądową:SabinoszabiegaoprzyznanieTyberiosowi
Klaudiosowi,późniejszemuSynowiZemsty,pełnychprawspadko-
wych(Tyberiosjestbękartem,jegomatkaniebyłanawetkonkubiną
ojca).Łącząc,prawdziwąnajprawdopodobniej,informacjęotym,iż
Markiajestznajdą,zwymysłem,żerównieżsiostrąpół-Żyda,ukry-
wającąówzwiązekkrwi,Sabinosszachujeskładsędziowski,któ-
