Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Kapitałspołeczny–uźródełkoncepcji
27
orazwyrażającatenmodelmetafora«niewidzialnejrękirynku»AdamaSmitha”
(Coleman1990,s.300).
PowiązanieperspektywyekonomicznejzsocjologicznąpozwoliłoColema-
nowizwrócićuwagęnaistnieniezasobówspołeczno-strukturalnych,możliwych
dowykorzystaniaprzezjednostkizracjiichprzynależnościdodanejstruktury.
Zasobytetonkapitałspołeczny,któryjestdefiniowanyprzezswojefunkcje.Nie
stanowijednolitejcałości,leczjestwytwarzanyprzezwielezróżnicowanych
całościpołączonychdwiemawspólnymicechami:wszystkieonesąokreślonymi
elementamistrukturyspołecznejorazułatwiajądziałaniaindywidualnychakto-
rówtworzącychtęstrukturę.Takjakinneformykapitałumaonproduktywny
charakter-umożliwiaosiąganiepewnychcelów,którebezniegoniezostałyby
osiągnięte”(tamże,s.302).Chociażdefinicjasugerujefunkcjonalny,pozytywny
charakterkapitałuspołecznego,tokoniecznietrzebapodkreślićfakt,żetesame
relacjespołecznemogąbyćkorzystnewjednymkontekście,natomiastniekorzystne
(dysfunkcjonalne)winnym.
AbywyjśćpozakoncepcyjnąabstrakcjępropozycjiColemana,istotnejest
uwzględnieniekontekstuspołecznegoiposzukiwanieodpowiedzinapytanie,
wjakisposóbiwjakimstopniukapitałspołecznyjestfunkcjąspołecznychrelacji
(Schuller,BaroniField2000,s.36).Zadanietoniejestłatwe,gdyżkapitałspo-
łecznyjestbardziejefemerycznyniżkapitałfizycznyczykapitałludzki.Tworzy
sięwwynikuzmianrelacjipomiędzyosobamipodejmującymidziałania.Kapitał
fizycznyjestwpełninamacalny,występujewpostaciobserwowalnych,materialnych
form.Kapitałludzkitrudniejdostrzec,ponieważprzejawiasiępodpostaciąwiedzy
iumiejętnościnabywanychprzezjednostki.Kapitałspołecznyjestniezwykletrudno
uchwycić,gdyżistniejewrelacjachmiędzyludzkich(Coleman1999,s.19).
Niesposóbjednakstawiaćznakurównościpomiędzywszystkimirelacjami,
niewszystkiebowiemstrukturyspołecznemajątensampotencjałwkreowaniu
kapitałuspołecznego.Największeznaczeniemająpierwotneorganizacjespołeczne
(primordial),tworzonenapodstawierelacjipokrewieństwa,wśródktórychnaj-
donioślejsząrolęodgrywająwięzirodzinne.Współcześnie,naskutekrozpadu
rodzin,częśćichfunkcjiprzejmująorganizacjekonstruowane(constructed),takie
jaknp.szkoła,wktórychkontrolaspołecznaulegaosłabieniu,coprowadzido
atrofiikapitałuspołecznego(Coleman1991,s.1-3).Amerykańskisocjologwskazuje
również,naprzykładzierodziny,powiązaniapomiędzykapitałemspołecznym
ikapitałemludzkim.Kapitałspołecznywrodzinietorelacjepomiędzydziećmi
irodzicami.Jeślikapitałludzki,którymdysponująrodzice(wykształcenie),niejest
dopełnianykapitałemspołecznymzakorzenionymwrodzinnychrelacjach,staje
sięnieistotnywprocesieedukacjiichdzieci.Wtymrodzinnymkontekściekapi-
tałemspołecznymbędziezarównofizycznaobecnośćrodziców,jakiuwaga,którą
poświęcająswoimdzieciom.Współcześniestrukturalnydeficytrelacjirodzinnych
