Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
ROZDZIAŁ1.Kapitałspołeczny
skutkiemoddziaływaniaspołecznychinżynierówdziałającychwoparciuosłuszne
idee,którzyzajmowaliodpowiedniepozycjespołeczneidysponowaliadekwatną
władzą.Takiewidzenieignorujewielką,oddolnąmobilizacjęoraznapięciaikon-
fliktywśródreprezentantówróżnychklasspołecznych.Błędnejestuznawanie,że
reformytoprzedewszystkimskutekdziałaniaoświeconychreprezentantówklasy
średniej.Byłyonegłównieinicjatywąruchówrobotniczych(alerównieżkobiecych,
np.sufrażystek),którezmuszałystrukturywładzydoreakcjipoprzezwprowadzanie
progresywnychreform(Navarro2002,s.428-429).
Kapitałspołeczny,tworzonywczasacherypostępu,niemożebyćrozumiany
woderwaniuodniezależnychdziałańrobotnikówinsłabych”(pozbawionych
przywilejów).Wieleznajważniejszychwtymczasieinicjatywbyłorezultatem
niezależnejikonfrontacyjnejpresjioddolnej(Ehrenberg2002,s.66).Coważne,
bagatelizowanesąkonfliktynietylkowtymwertykalnymukładziewładzy,alerów-
nieżpomiędzypodmiotamipowiązanymihoryzontalnie.Niesposóbzaprzeczyć,
żedokonfliktówdochodzirównieżpomiędzyróżnymiczęściamispołeczeństwa
obywatelskiego.Antagonizmywystępująpomiędzytymistowarzyszeniami,które
sąfunkcjonalnedlatworzeniaiwspieraniakonsensususpołecznegooraztymi
stowarzyszeniamiiruchamispołecznymi,któresąkrytycznewobecdominujących
wartościpolitycznych(Sisiäinen2000,s.6).Niedostrzegasiękonfliktowejnatury
społeczeństwaobywatelskiego.Zamiasttegoposzukujesięwsamymspołeczeń-
stwie,atakżewodniesieniudomechanizmównimrządzących,środkazaradczego
nakonfliktywywoływanelubtłumionewwynikudziałańpolitycznych.Powoduje
tojednoczesnelekceważenieekonomicznegowymiaruwspółczesnychkonfliktów
społecznych(FoleyiEdwards1997).Dostrzeganebrakipodważajązasadnośćtezy
Putnamaonutraciewspólnoty”
,którawjegoprzekonaniujestkonsekwencjąbier-
nościobywatelskiejiwycofaniazżyciapolitycznego.Wpierwszejkolejności,aby
tętezęzweryfikować,należałobyprzyjrzećsiętemu,czyformywspólnotowości
samewsobienieuległyistotnymprzeobrażeniom.
JeszczejedenzarzutkierowanywobecPutnamawiążesięzpomijaniemnega-
tywnychskutkówpowodowanychkapitałemspołecznym.JakzauważaJohnField
(2008,s.79),Putnamprzeceniakorzyści,jakieprzynosikapitałspołeczny,nieprzy
-
wiązującnależytejwagidofaktu,żemożeonprowadzićdowzrostunierówności
społecznychlubantyspołecznychzachowań.Inwestowaniewkapitałspołeczny,
podobniejakiwinneformykapitałuniejestbezkosztoweczyodwracalne.Dlatego
teżniezrównoważoneinwestycjelubprzeinwestowaniemożezmienićpotencjalnie
produktywnezasobywniechcianezobowiązanialubobciążenia.Cowięcej,nawet
jeślikapitałspołecznyjestkorzystnydlajednostki,tomożewywieraćnegatywne
konsekwencjenainnych,którzyztąjednostkąsązwiązani.Wreszcie,bezpośrednie
korzyści(lubryzyko)dlajednostkikorzystającejzkapitałuspołecznego,będąmiały
różnąwartośćwzależnościodliczbypośredników(AdleriKwon2002,s.28-29).
