Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Kapitałspołeczny–uźródełkoncepcji
29
oddobrejlubzłejwolijednostek,chociażstająsiępochodnąichindywidualnych
działań,podejmowanychwcelurealizacjiwłasnychinteresów,niekonieczniezgod-
nychzcelamiinnych(Coleman1990,s.317-318).
Niewszystkiesiecispołeczne,zewzględunaodmiennecechystrukturalne,
dysponująjednakowympotencjałemgenerowaniakapitałuspołecznego.Trzy
kluczowekwestietostopieńzamkniętościsiecispołecznych(closure),stabilność
struktury(stability)orazideologia(ideology).Siecispołecznesązamknięte,kiedy
wszystkiejednostkiwsiecisąpołączonewzajemnymirelacjami.Aktorzywsieciach
ngęstych”(omaksymalnejlubrelatywniedużejliczbiepowiązańwzajemnych)
dysponująwiększymkapitałemspołecznymniżci,którzyfunkcjonująwsieciach
nrzadkich”
.Wtychpierwszychłatwiejdochodzidowykształceniasiępodziela-
nychnormiutrzymaniazaufania.Stabilnośćstrukturyjestkolejnymwarunkiem
zachowaniawysokiegopoziomukapitałuspołecznego.Wstrząsyprowadzącedo
niestabilnościworganizacjispołecznejlubwrelacjachmiędzyludzkichprowadzą
doutratykapitałuspołecznego.Działaniaaktorówwobrębiestabilnychstruktursą
bardziejprzewidywalnezewzględunato,żepozycje,którezajmują,sązdefiniowane
poprzezpodzielaneoczekiwania.Ideologia(czyteżzałożenianormatywne)może
równieżprzyczyniaćsiędoakumulacjikapitałuspołecznego,jeślipotrafipobudzić
jednostkidopodjęciadziałańaltruistycznychnarzeczdobrawspólnego(Coleman
1990,s.318-320).Organizacjespołecznesączęstotworzonecelowo-dlaosiągnięcia
określonychkorzyści.Nieznaczytojednak,żeprzestająbyćużytecznewchwili
osiągnięciazałożonegocelu.Kapitałspołeczny,któryzostałwnichwytworzony,
możebyćwykorzystanytakżedorealizacjiinnychcelów.WtymaspekcieColeman
powołujesięnarozróżnienieautorstwaMaxaGluckmana(1967)ijegopropozycję
klasyfikacjisiecinaproste(simplex)izłożone(multiplex).Funkcjonującwtych
drugich,jednostkisąpowiązanezesobądziękijednoczesnejobecnościwróżnych
społecznychkontekstach(rodzinnym,sąsiedzkim,rodzicielskim,zawodowymczy
religijnym),podczasgdywtychpierwszychrelacjesąkształtowanetylkowobrębie
jednegokontekstu.Poprzeznakładaniesięnasiebieróżnychkontekstówspo-
łecznychzasobywytwarzanewjednymtypierelacjimogąbyćodpowiedniedo
wykorzystaniawinnych(Coleman1999,s.26).
WswojejkoncepcjikapitałuspołecznegoColemandokonałsyntezyzałożeń
obecnychwneoklasycznymnurcieekonomiiorazsocjologicznejteoriiwymiany.
Działaniamijednostekkierujewprawdzieintereswłasny,alejegorealizacjapociąga
zasobąrównieżskutkiubocznewpostacidobrapublicznego,korzystnegolub
szkodliwegozpunktuwidzeniainnychaktorówtworzącychdanąsiećspołeczną.
Zasoby,którewykorzystująaktorzyspołeczni,niemusząbyćichwłasnością
(wsensiefizycznymlubsymbolicznym),alemogąbyćosadzonewspołecznych
relacjachispołecznejstrukturze.Mogąonebyćmobilizowanewtedy,kiedyaktor
dążydozwiększeniaszansynasukceswindywidualnychdziałaniachocharakterze
